تحليل و داوري ديدگاه آيه الله معرفترحمه الله عليه در خصوص نسبت لفظ آيه با سبب نزول

اسباب نزول، يكي از دانش هاي قرآني است و در اصطلاح، به مناسبت‌ها و عواملي در عصر پيامبر اكرم صلي الله عليه و آله و سلم گفته مي شود كه زمينه ساز نزول آيه يا آياتي از قرآن كريم بوده است. نگريستن به آيات داراي سبب نزول خاص از نظرگاه علمي و تامل در آياتي كه بدون توجه به سبب نزول، پيچيدگي مفهومي داشته و مفسر را دچار ابهام و يا سوء برداشت مي كند، اهميت آگاهي و تسلط مفسر بر آن را آشكار مي سازد. اين علم در چند محور مورد گفتگو و تضارب آراء قرآن پژوهان و مفسران فريقين قرار گرفته است. آيه الله معرفت قرآن پژوه و مفسر معاصر در آثار متعددي به اين بحث پرداخته و در اين خصوص صاحب نظريات بديع است. تفاوت اسباب نزول با شأن نزول، اعتبار بخشي به عموميت لفظ در برابر خصوصيت سبب و تفسير صحيح از آياتي كه به ظاهر با عصمت پيامبر صلي الله عليه و آله و سلم ناسازگار است بنابر ديدگاه تفسيري نزول قرآن به «اياك اعني و اسمعي يا جاره» از جمله اين موارد است. ديدگاه تفسيري اخير ايشان بنابر اعتقاد به وجود آياتي در قرآن است كه اگر چه با لفظ خاص نازل شده اما حكم آيه بر عموم جريان دارد كه اين ديدگاه در اين مقاله مورد داوري قرار گرفت است. اين مقاله با روش تحليلي و با رويكرد داوري به طرح ديدگاه ايشان و مقايسه آن با نظر ديگر مفسران فريقين نگاشته شده است.