خوانشي جامعه شناسانه از رمان « شروع يك زن» اثر فريبا كلهر بر پايۀ جامعه شناسي محتواي ادبي

خوانش يا نقد جامعه شناسانه به عنوان يكي از گرايش هاي نقد ادبي با رويكردهاي متفاوت به بررسي متون ادبي مي پردازد. در واقع دغدغۀ اصلي اين نوع نقد يافتن پيوند هاي آشكار و پنهان متون ادبي و جامعه است. اين نوع نقد گاه در پي كشف عوامل مختلف پذيرش يك اثر در يك جامعه و گاه در سطحي عميق تر، چگونگي بازتاب جامعه را در اثر پيگيري مي كند. رمان « شروع يك زن» رماني است اجتماعي كه مؤلفه هاي يك بررسي جامعه شناسانه و نقد اجتماعي را داراست. داستان «شروع يك زن» با ژانر واقع گراي مدرن به بحران روابط عاطفي انسان ها، جنبش هاي زنان، مشكلات و معضلات مهاجرت، اتفاقات اجتماعي و سياسي روز، مي پردازد. نويسنده در اين اثر باورها، انديشه ها و افكار سياسي و اجتماعي خود را به مقدار قابل توجهي منعكس كرده است. هدف و نيت اصلي اين رمان، معطوف ساختن توجه مردم به كاستي‌ها و نقصان‌هاي اجتماعي در مقايسه با جوامع پيشرفته است. به عبارت ديگر، «شروع يك زن» رماني است كه بر نفوذ جامعه و اوضاع اقتصادي و نيز بر شخصيت‌ها و وقايع داستان تأكيد مي‌ورزد و تأثير اقتصاد و موقعيت اجتماعي را بر رفتار و سلوك انسان ها در زمان و مكان معين مورد ارزيابي و بررسي قرار مي‌دهد و مفهوم ضمني و صريح اصلاحات اقتصادي و اجتماعي را به نقد مي كشد.نويسنده در خلال داستان كوشيده است تا پديده ها و معضللات اجتماعِ كنوني كشور خود از جمله روابط زن و مرد در خانواده و خلاء هاي حقوقي آنان، مواضع و سرشت شخصيت ها و همچنين معضلاتِ اجتماعي مانند طلاق، مهاجرت هاي اجباري، كار و مشكلات پيرامون آن و همينطور روابط زن و مرد خارج از حيطه ازدواج و جنبش ها و تشكيلاتي از قبيل جنبش هاي فمنيستي و... را در داستان خود مطرح كند.