مديحه‌سرايي به مثابه كنش آييني

در بررسي امر مديحه‌سرايي كه در بارگاه فرادستان حكومتي مطرح بوده، نظريات متعدد و گاه متضاد، ابراز شده است. ديدگاه غالب معاصر، آن را كنش نكوهيده‌اي در وجه تملق و چاپلوسي دانسته كه بنا به دلايلي همچون؛ كسب مقام و موقعيت اجتماعي، دريافت صله و عطا و گذران زندگي به انجام مي‌رسيده است. به نظر مي‌رسد وجه تقدس گرايانه‌اي در مديحه‌سرايي آيين بار وجود داشته كه مهجور مانده كه پي‌گيري آن با اصطلاح امر استعلايي، مورد نظر اين پژوهش است. تحقيق مي‌كوشد با هدف تاكيد بر وجه استعلايي آيين بار در يك وضعيت احتمالي، كنش مديحه‌سرايي را به مثابه يك كنش آييني، معرفي كند. در اين تحقيق روش مورد استفاده مطالعه اسنادي و تطبيق يافته‌ها بر شاخصه هاي آيين بار است. طبق يافته‌ها، آيين بار فرهنگ كهن، داراي شاخصه‌هايي همچون؛ زمان، مكان، شخصيت و كنش ستايشي بوده كه همگي با يك نگاه استعلايي در بارگاه فرادستان حكومتي به انجام، مي‌رسيده است، بنابراين مديحه‌سرايي به مثابه يك كنش ستايشي در وجه نيايشي، جلوه كرده كه با برخورداري از زبان استعاري رو به سوي امر استعلايي داشته و پشتوانه‌ي آييني بار باستاني در بستر فرهنگي كهن ايران تا دوران اسلامي، حضور و تداوم خود را حفظ كرده است.