بررسي روايت شناسي «الهي نامه عطار» براساس نظريه «زمان درروايت» ژرار ژنت

امروزه گسترش علوم مختلف و ازدياد آثار علمي، باعث به وجود آمدن شاخه هاي ميان رشته اي، با تعابير جديد در بين علوم مختلف بشري گرديده است، كه موضوع روايت شناسي يكي از بارزترين مصاديق اينگونه موضوعات در علوم انساني مي باشد. روايت شناسي از شاخه هاي ساختارگرايي است كه شيوه هاي روايي متنِ ادبي را بررسي مي كند . ژرار ژنت از نظريه پردازان در زمينه ي روايت است كه بيش از هر چيز به مقوله ي زمان تكيه مي كند. ژنت براي توصيف و تحليل ساختارهاي متون ادبي پنج مقوله را مهم مي‌دانست: نظم، تداوم، بسامد، وجه و لحن. اين پنج عامل در چارچوبِ نظريه ي «زمان در روايت» ژرار ژنت جاي مي‌گيرد كه در بحث‌ها و تحليل‌هاي نقد ادبي در كشورمان، تاحدودي نو است و منتقدان ادبي در ايران كمتر به آن توجّه كرده‌اند. يكي از آثار برجسته ي ادب عرفاني فارسي، الهي نامه عطار نيشابوري است كه قابليت بررسي با نظريه ي روايت در زمان ژرار ژنت را دارد. اين پژوهش ضمن بيان نظريه ي ژنت به يافتن موارد و مثال هايي از ديدگاه هاي ژنت در كتاب الهي نامه عطار نيشابوري پرداخته و به شرح و واكاوي پنج مقوله زمان در روايت مي پردازد. اين اثر را مي توان به خوبي بر پايه ي پنج مقوله نظم، تداوم، بسامد، وجه و لحن بررسي كرد و به دستاوردهاي درخور توجّهي دست يافت؛ كه در اين مقاله به مواردي از موضوعات روايت شناسي طبق نظريات ژنت دست يازيده شده است.