تقابل مركز و حاشيه در اشعار سيف فرغاني

يكي از اساسي ترين رويكردهاي ساختارگرايي، توجه به تقابل هاي دوگانه است. اين تقابل ها كه محمل آن ها نظام زبان است، ساختارهايي را در دو سويۀ به ظاهر متباين ارائه مي دهند كه يك سويه بيشتر در وضعيت مركزي (اصلي، حقيقي، موجه) قرار مي گيرد و سويۀ ديگر معمولاً در جايگاه حاشيه، گاه انكار و سركوب مي شود و گاه ناديده انگاشته مي شود. چنين تقابل هايي همواره در هر نظام انساني وجود داشته اند و وجود خواهند داشت و جدالي پيوسته در ميان سويه هاي مختلف برقرار است كه در موقعيت هاي متفاوت، ممكن است نوع و كيفيت اين جدال دچار دگرگوني شود. در اين نوشتار، شعر سيف فرغاني از منظر تقابل هاي دوگانه و چگونگي شكل گيري مركزها و حاشيه ها بررسي و تحليل شده است. با اين ديدگاه، مهمترين جنبۀ شعر سيف انتقادي بودن آن است. همين مسئله باعث شده است كه تقابل هاي دوگانه و به تبع آن ها، مركزها و حاشيه هاي شكل يافته در اين شعرها در بسياري از موقعيت ها با تقابل هاي دوگانه و مركزها و حاشيه هاي جامعه همسو و هماهنگ نباشند. به همين دليل نيز، در شعرهاي سيف، تقابل هاي دوگانه در موقعيت هاي انتقادي، فراتر از تقابل هاي لفظي و صوري عمل مي كنند. در تحليل هايي از اين دست، به ناگزير زمينه هاي تاريخي و اجتماعي و فرهنگي روزگار سيف نيز در نظر گرفته شده است و آشكار شده است كه بافت هاي شعري سيف در لايه هاي در هم تنيدۀ بافت هاي اجتماعي و فرهنگي آن روزگار در هم تنيده شده اند.