مغول‌ستيزي زيدري نسوي در نفثه المصدور

نفثه المصدور، اثر شهاب الدين محمد خزندزي زيدري نسوي، يكي از متون ارزشمند تاريخ و ادبيات است. زيدري نسوي به عنوان شاعري كه آينه دار اوضاع زمانه ي خويش است با التهاب و جوشش دروني واقعيت هاي اجتماعي زمانه ي خود و يورش و تاخت و تاز مغولان را با ژرفاي خاصي بازآفريني مي كند. وي با چشم و گوشت وپوست خود فجايع مغول و ظلم و كشتار و سفاكي آنان را ديده و لمس كرده است و شاهد بسياري از وقايع تلخ آن دوره بوده است. حقيقت نگري و روشن بيني او نه تنها او را باوجود تعلق خاطري كه به ممدوح خود سلطان جلال الدين دارد به انتقاد وا مي دارد بلكه در درجه ي بالاتر در برابر ظلم و فجايع مغول سكوت نكرده و با همه احساس و اندوهي كه به او دست داده ، به انتقاد سخت از آنان برمي خيزد و چهره ي واقعي آنان را نشان مي دهد و به انحا مختلف به طور مستقيم، در قالب كاربرد آيات و احاديث و اشعار ، نوع بيان، استفاده از صنايع ادبي، تشبيه ، وصف ، كنايه و مجاز به علاقه ي تضاد مغولان را به باد انتقاد مي گيرد . نفثه المصدرو هر چند كه در بند ذهن و تجريد و عاطفه و احساس گرفتار مانده و با اينكه محتواي غنايي در تاريخ او نمود دارد؛ اما اين امر هرگز باعث نشده كه چشم از حقيقت بپوشد و خود را از واقعيت جامعه و رخداد عصرش دور ببيند ؛ لذا وي با مردم زمان خود همدردي كرده و سعي كرده گوشه هايي از ظلم ها و فجايع مغولان و خصلت هاي آنان را به تصوير بكشد.