بررسي ضرب المثل هايِ گيلكيِ مربوط به «ماهي» از منظر فرضيه ي نسبيت زباني

نسبيت زباني مسئله ي اصلي مطالعه ي چگونگي برهم كنش زبان و فرهنگ است. اين حقيقت كه در تمام زبان ها تفاوت هايي مي توان يافت كه به ساختمان دستوري آنها مربوط نمي شود و خاستگاه اين تفاوت ها را مي توان در تنوعات فرهنگي، آئيني و امثال آن جست. به عبارت روشن تر زبان بازتاب فرهنگ اقوام مختلف است. مقاله ي حاضر با هدف بررسي مسئله ي نسبيت زباني در گويش گيلكي بر پايه ي فرضيه ي نسبيت زباني سايپر و ورف، به مطالعه ي پيكره ي داده هاي برآمده از روش اسنادي و ميداني، به بررسي ضرب المثل هاي مرتبط با واژه ي «ماهي» مي پردازد و نشان مي دهد كه چگونه ساحل-نشينان درياي خزر باورهاي مثبت و منفي خود را با اشاره به ويژگي هاي طبيعي، اجزاي بدن، فراورده ها، مشاغل، و لوازم ماهيگيري در قالب 44 ضرب المثل بيان مي كنند. نويسندگان از راه قياس ضرب المثل-هاي پيش گفته با 13 ضرب المثل پركاربرد فارسي درمي يابند كه ضرب المثل هاي گيلكي از منظر موضوع و شمار از تنوع بيش تري نسبت به همطرازان فارسي خود برخوردارند.