كاربرد روش‌هاي آماري چندمتغيره در ارزيابي توزيع و منشأ فلزات در رسوبات ساحلي بوشهر

رسوبات ساحلي دريا به طور معمول آلوده به فلزات از جمله فلزات بالقوه سمي هستند كه توسط فعاليت‌هاي انساني و طبيعي ايجاد شده‌اند. براي ارزيابي كمي و كيفي آلودگي فلزات سنگين و منشأ آن ها، در بوم سازگان هاي دريايي، روش‌هاي متفاوتي وجود دارد. يكي از روش‌هاي منشأ يابي فلزات در رسوبات و خاك روش‌هاي آماري چندمتغيره است. با توجه به تجمع جمعيت انساني در بندر بوشهر، تردد نفتي و وجود صنايع گوناگون در منطقه، اين تحقيق به پايش و تعيين منشأ فلزات كادميم، كروم، كبالت، مس، آهن، منگنز، روي، نيكل ، سرب و آنتيموان در محيط‌زيست ساحلي بوشهر با استفاده از رسوبات سطحي در 7 ايستگاه ساحلي بوشهر پرداخته است. نتايج اين تحقيق نشان مي‌دهد كه تنها غلظت كادميم با متوسط جهاني برابري دارد. اين امر لزوم تبيين يك استانداردهاي خاص براي درجه آلودگي رسوب در ايران را آشكار مي‌سازد. همچنين با مقايسه مقادير به دست آمده با استانداردهاي كانادا و امريكا تنها غلظت نيكل در محدوده نزديك به اثرگذاري كم بر جانداران قرار دارد. با توجه به آناليزهاي چند متغيره مي‌توان گفت كه در ميان فلزات مورد بررسي، روي، موليبدن، منگنز و سرب داراي دو منشأ بوده كه با توجه به حضور سرب شايد بتوان منشأ انساني براي آن در نظر گرفت.