الزامات توجه به منطقه‌گرايي در عصر جهاني شدن

پايان جنگ سرد گسترش فرايند جهاني شدن را به دنبال داشت كه مهمترين نماد اين امر نيز توسعه سازمان تجارت جهاني از نظر تعداد كشورهاي عضو و همچنين قواعد و مقررات مي‌باشد. تقريباً همزمان با فرايند جهاني شدن، فرايند منطقه¬گرايي نيز كه مي‌توان گفت حداقل از جهت سمت حركت با هم در تقابل قرار دارند، مورد توجه كشورها قرار گرفته است. منطقه‌گرايي در نظام بين‌الملل به گسترش قابل ملاحظه همكاري‌هاي سياسي و اقتصادي ميان دولتها و ساير بازيگران در نواحي جغرافيايي خاصي اشاره دارد. عده‌اي بر اين باورند كه منطقه‌گرايي مانعي در برابر فرايند جهاني شدن است، برخي نيز آن را تسهيل‌كننده و همواركننده مسير جهاني شدن و گروه ديگري نيز اين دو فرايند را مكمل و تقويت يكديگر مي‌دانند. به نظر مي‌رسد فرايند جهاني شدن در ذات خود چالشهايي را بويژه براي كشورهاي درحال توسعه به دنبال داشته و اين چالشها را تبديل به دغدغه‌ مهم و اساسي اين قبيل كشورها كرده و واكنهشايي را برانگيخته است. يكي از عمده‌ترين واكنشهاي انفعالي ورود اين كشورها به همگرايي‌هاي منطقه‌اي بطور همزمان است. تعداد بالاي همگرايي‌هاي منطقه‌اي از زمان تبديل جهاني شدن به گفتمان غالب به حدي است كه ضرورت مطالعه علمي در اين حوزه را كاملا آشكار كرده است. مقاله حاضر با روش توصيفي تحليلي به دنبال بررسي تعاملات دوجانبه فرايندهاي منطقه‌گرايي و جهاني شدن، دلايل توجه همزمان كشورها به هر دو فرايند بطور همزمان و نيز تحليل رشد قابل توجه منطقه‌گرايي به‌دنبال جهاني شدن است.