مقايسه ي انواع مدل هاي يك بعدي و چند بعدي رفتار وابسته به زمان يا خزشي توده سنگ ها

عدم شناخت صحیح رفتار وابسته به زمان یا خزشی سنگها و استفاده از مدلهای رفتاری نامناسب در تحلیل پایداری فضاهای زیرزمینی از جمله تونلها و كارگاههای معدنی، تونلهای راه، انواع مغارها و مخازن ذخیره سازی گاز طبیعی، سیالات نفتی، باطله های اتمی و انرژی هوای فشرده منجر به خسارتهای جبرانناپذیری میگردد. بر این اساس در چند دهه ی اخیر رفتار وابسته به زمان یا خزشی سنگها مورد توجه زیاد قرار گرفته و مدلهای رفتاری مختلفی بر اساس عوامل تاثیرگذار بر رفتار خزشی هر سنگ ارایه شده است. از جمله مهمترین عوامل موثر بر رفتار خزشی توده سنگها تركیب كانیهای تشكیل دهندهی سنگ، اندازه دانهها یا بلورهای تشكیل دهندهی سنگ، رطوبت، دما، زمان، شیوه بارگذاری، نرخ بارگذاری، نرخ كرنش و تناوب بارگذاری هستند. در این مقاله ضمن معرفی مهمترین انواع مدلهای یك بعدی و چندبعدی رفتار وابسته به زمان یا خزشی سنگها، توانایی هر مدل را در نمایش هر یك از سه مرحله رفتار خزشی ارائه میگردد.

Incorrect understanding of the time-dependent or creep behaviour of rocks and use of unsuitable behaviour models in stability analysis lead to irreparable damages in underground excavation such as mining galleries and stops, road tunnels, types of caverns and cavities storage of natural gas, petroleum fluids, necleus waste disposal and compressed air energy. So, recent several decades, time-dependent or creep behaviour of rocks has been lionized and the different behaviour models of the base of factors influencing on creep behaviour of rocks has been presented. The most important factors influencing on the creep behavior of rock mass include the mineral composition of rock, grain or crystal size, humidity, temperature, time, loading method, loading rate, strain rate, loading cyclic. In this paper, whilst the most important of types unidimentional and multidimentional models related to time-dependent or creep behaviour of rocks are introduced, the capability every models in demonstration each three stages of creep behaviour is also presented