بررسي روند همگرايي/واگرايي بهره‌وري صنعتي مناطق ايران

نابرابري‌هاي منطقه‌اي به معناي عدم تعادل در ساختار فضايي مناطق بوده و بر اساس ادبيات اقتصادي، نابرابري‌هاي موجود در بهره‌وري صنعتي از جمله مهم‌ترين دلايل وجود چنين نابرابري‌هايي قلمداد مي‌شود. بر همين اساس، اين مطالعه به ارزيابي بهره‌وري صنعتي در مناطق ايران در دوره زماني 1393-1382 و بررسي روند همگرايي/واگرايي آن‌ها مي‌پردازد. به منظور محاسبه بهره‌وري، از شاخص بهره‌وري ديويژيا و براي بررسي همگرايي يا واگرايي مناطق، از پنج شاخص پراكندگي شامل دامنه تغييرات، واريانس، انحراف استاندارد، خطاي استاندارد ميانگين و ضريب تغييرات استفاده شده است. بر اساس نتايج، استان‌هاي بوشهر و كهگيلويه و بويراحمد به ترتيب داراي بالاترين و پايين‌ترين سطوح بهره‌وري بوده و روند تغييرات شاخص‌هاي پراكندگي نيز دلالت بر همگرايي مناطق در ابتداي دوره مورد بررسي و واگرايي آن‌ها در انتهاي اين دوره دارد. در مجموع و با در نظر گرفتن سال‌هاي ابتدايي و انتهايي، مي‌توان واگرايي مناطق را مشاهده نمود. استان كردستان نيز روندي با نوسانات شديد را در بهره‌وري صنعتي تجربه نموده و در مجموع، در گروه استان‌هاي با كمترين سطوح بهره‌وري صنعتي جاي گرفته است. بنابراين و از بعد سياست‌گذاري، اين نتايج مبين ضرورت برنامه‌ريزي در جهت كاهش شكاف بين بهره‌وري صنعتي مناطق كشور در جهت دست‌يابي به تعادل‌هاي منطقه‌اي مندرج در اسناد بالادستي است.