همدلي و جهاني شدگي در شعر معاصر جهان؛ با تكّيه بر پاوند، اليوت و پاز

درون مايۀ اصلي شعر شاعران تراز اول ايران و جهان بي گمان انسان و دنياي درون و بيرون اوست. آشكار است كه انسان با همۀ تفاوت هاي نژادي، اقليمي، اجتماعي و فرهنگي اش، يك بُعد جهاني و اومانيستي دارد. از اين رو، همدلي و جهاني شدگي بين شاعران جهان شكل مي گيرد و جوامع انساني در عين كثرت، به وحدتي معنوي و انسان مدار مي رسند. در ادبيات ديرينِ پارسي، اين همدلي ميان انسان ها در شعر سعدي نمودار است و در شاهنامۀ گرانسنگ فردوسي، هر سه فرزند فريدون كه جهان اساطيري باستان را پديد مي آورند، همه از يك سرچشمه اند. همچنان كه انسان در رويكرد عرفاني مولوي و مشرب رندي و عاشقانۀ حافظ بُعدي جهاني دارد. در شعر جهان، اين همدلي و جهاني شدگي را در غزليات (سانت) شوريدۀ شكسپير و به ويژه در شعر شاعران رُمانتيك مي توان يافت كه رويكرد برجستۀ آنان توجه به شعر مشرق زمين بوده است. جهاني شدگي و يگانگي شرق و غرب را درآثار يكي از برجسته ترين شاعران قرن بيستم، اُكتاويو پاز، مي توان سراغ گرفت. شاعري برخاسته از مكزيك كه در فرانسه با سوررئاليست ها پيوند خورد و آنگاه پس از زندگي در هند، رويكردي شرقي يافت و اشعاري در ستايش اميرخسرو دهلوي و نظام الدين اوليا سرود و با آنان همدل شد. در اين جُستار، مضامين مشترك همدلي و جهاني-شدگي در عرصۀ شعر چند تن از شاعران جهان با تكيه بر ازرا پاوند، تي. اس. اليوت و اُكتاويو پاز بررسي و تحليل خواهد شد.