اثر 8 هفته تمرين هوازي بر شاخص عملكرد سلول‎هاي بتاي پانكراس و مقاومت به انسولين در زنان ميانسال مبتلا به ديابت نوع دوم

مقدمه: ديابت يك بيماري جدي، شايع و پرهزينه است كه با وجود امكان كنترل آن، تعداد زيادي در دنيا به اين بيماري مبتلا هستند. [1] عملكرد سلول‎هاي بتاي پانكراس و حساسيت به انسولين در ديابت نوع دوم دچار اختلال مي‎شود. پژوهش حاضر با هدف بررسي 8 هفته تمرين هوازي بر شاخص عملكرد سلول‎هاي بتاي پانكراس و مقاومت به انسولين در زنان ميانسال مبتلا به ديابت نوع دوم انجام شده است. روش شناسي: در اين پژوهش 20 زن ميانسال با دامنه سني 40 تا 50 سال مبتلا به ديابت نوع دوم به عنوان آزمودني شركت كردند. آزمودني ها بر اساس توان هوازي به طور تصادفي به دو گروه كنترل (10 = n) و تمرين (10 = n) تقسيم شدند. آزمودني هاي گروه تمرين به مدت 8 هفته، 3 روز در هفته و هر جلسه به مدت 30 تا 45 دقيقه با شدت 75-60 درصد ضربان قلب بيشينه روي تردميل فعاليت كردند در حالي كه آزمودني‎هاي گروه كنترل تنها به فعاليت‎هاي روزانه پرداختند. يافته‎ها: نتايج پژوهش نشان داد پس از 8 هفته تمرين هوازي، سطح گلوكز ناشتا، انسولين ناشتا و شاخص مقاومت به انسولين در گروه تمريني نسبت به گروه كنترل كاهش معني‎داري داشته است (05/ 0 P)؛ در حاليكه عملكرد سلول‎‎هاي بتاي پانكراس تغيير معني‎داري نكرد. بحث ونتيجه‎گيري: نتايج نشان داد پس از 8 هفته تمرين هوازي، شاخص مقاومت به انسولين آزمودني‎هاي گروه تمرين كاهش معني داري پيدا كرده است (05/ 0 P). همسو با نتايج تحقيق حاضر محبي و همكاران (1388) با مطالعه بر روي مردان ميانسال چاق دريافتند كه تمرين هوازي شديد موجب كاهش معني‎دار انسولين ناشتا و شاخص مقاومت به انسولين مي‎شود [4]. صارمي و همكاران (1393) نيز كاهش معني دار شاخص مقاومت به انسولين را در بيماران ديابتي به دنبال يك دوره تمرين ورزشي گزارش كرده‎‎اند [5]. از طرف ديگر نتايج نشان داد، پس از 8 هفته تمرين هوازي تغيير معني‎داري در ميزان عملكرد سلول‎هاي بتاي پانكراس آزمودني‎هاي گروه كنترل و گروه تمرين ايجاد نشده است نتيجه گيري::به طور كلي با توجه به نتايج به دست آمده مي‎توان عنوان كرد اصلاح شيوه زندگي از طريق انجام تمرينات هوازي با شدت به كار رفته در تحقيق حاضر مي‎تواند در كنترل و بهبود مقاومت به انسولين و همچنين نظيم قند خون در بيماران ديابتي نوع دوم مؤثر باشد. اگر چه نتايج اين تحقيق نشان داد تمرينات هوازي به كار رفته تغيير معني‎داري در عملكرد سلول‎هاي بتاي پانكراس در بيماران ديابتي نوع دوم ايجاد نكرده است اما ممكن است با تغيير مدت و يا شدت تمرين بتوان به اثرات مطلوب‎‎تري دست يافت. به هر ترتيب لزوم انجام تحقيقات بيشتر به منظور شناسايي مكانيسم‎هاي مرتبط پيشنهاد مي‎شود.