بررسي تاثير هوش هيجاني بر استرس شغلي دبيران تربيت بدني شهر شيراز

هدف كلي اين تحقيق بررسي تاثير هوش هيجاني بر استرس شغلي در دبيران تربيت بدني شهر شيراز بود. در جهان امروز توانمندي، قدرت اقتصادي و رفاه هر كشوري در گرو استفاده بهينه از امكانات، منابع و نيروي انساني آن كشور مي‌باشد. در اين راستا هرچه نيروي انساني كه ارزشمندترين سرمايه هر كشوري محسوب مي‌شود، شايسته تر و كارآمدتر باشد پيشرفت و توفيق آن كشور در عرصه هاي مختلف اقتصادي و اجتماعي نيز بيشتر خواهد بود. به اعتقاد پژوهشگران، كارآمدي نيروي انساني به عوامل گوناگوني همچون استعداد، هوش، انگيزش، كيفيت منابع و امكانات موجود، آموزش و تخصص، شرايط محيط كار، ملاحظات رواني و ... بستگي دارد. امروزه تغيير و تحولات سريع و پي در پي، انسان را با تمام قدرت و توانش دچار موجي از اضطراب و كاهش سلامت كرده است. پذيرش نيروي انساني به عنوان مهم ترين عامل رشد و پويايي در تمام سازمان ها، سبب گرديده تا مديران و كاركنان در جستجوي يافتن راه هاي مقابله با عوامل استرس زا و شناخت آنها باشند (خوروش، 1386). فشارها و استرس هاي شغلي بر نيروهاي سازماني، هزينه هاي هنگفتي را به سازمان وارد مي آورند و ممكن است عوارض زيادي را در پي داشته باشند و تحريك و تلاش انسان را متزلزل ساخته و موجب عدم كارآيي و بهره وري و استفاده بهينه از امكانات و در نهايت اثربخشي سازمان ها شوند (غفوريان، 1377). يكي از عوامل موثر بر عملكرد افراد در سازمان ها، استرس در سازمان است كه سلامت و بهداشت بسياري از افراد را در معرض خطر قرار داده است. بدين لحاظ در دهه اخير موضوع استرس و آثار آن در سازمان به يكي از مباحث اصلي رفتار سازماني تبديل شده است (رضائيان، 1383). هدف كلي اين تحقيق بررسي تاثير هوش هيجاني بر استرس شغلي در دبيران تربيت بدني شهر شيراز بود. در جهان امروز توانمندي، قدرت اقتصادي و رفاه هر كشوري در گرو استفاده بهينه از امكانات، منابع و نيروي انساني آن كشور مي‌باشد. در اين راستا هرچه نيروي انساني كه ارزشمندترين سرمايه هر كشوري محسوب مي‌شود، شايسته تر و كارآمدتر باشد پيشرفت و توفيق آن كشور در عرصه هاي مختلف اقتصادي و اجتماعي نيز بيشتر خواهد بود. به اعتقاد پژوهشگران، كارآمدي نيروي انساني به عوامل گوناگوني همچون استعداد، هوش، انگيزش، كيفيت منابع و امكانات موجود، آموزش و تخصص، شرايط محيط كار، ملاحظات رواني و ... بستگي دارد. امروزه تغيير و تحولات سريع و پي در پي، انسان را با تمام قدرت و توانش دچار موجي از اضطراب و كاهش سلامت كرده است. پذيرش نيروي انساني به عنوان مهم ترين عامل رشد و پويايي در تمام سازمان ها، سبب گرديده تا مديران و كاركنان در جستجوي يافتن راه هاي مقابله با عوامل استرس زا و شناخت آنها باشند (خوروش، 1386). فشارها و استرس هاي شغلي بر نيروهاي سازماني، هزينه هاي هنگفتي را به سازمان وارد مي آورند و ممكن است عوارض زيادي را در پي داشته باشند و تحريك و تلاش انسان را متزلزل ساخته و موجب عدم كارآيي و بهره وري و استفاده بهينه از امكانات و در نهايت اثربخشي سازمان ها شوند (غفوريان، 1377). يكي از عوامل موثر بر عملكرد افراد در سازمان ها، استرس در سازمان است كه سلامت و بهداشت بسياري از افراد را در معرض خطر قرار داده است. بدين لحاظ در دهه اخير موضوع استرس و آثار آن در سازمان به يكي از مباحث اصلي رفتار سازماني تبديل شده است (رضائيان، 1383). از طرف ديگر، هوش هيجاني دسته اي از توانايي ها و مهارت هاي غير شناختي است كه توانايي موفقيت فرد را در مقابله با فشارها و اقتضاهاي محيطي افزايش مي‌دهد و در اين رهگذر عاملي كه به نظر مي‌رسد با تنش شغلي مديران و كاركنان رابطه داشته و از راه‌هاي مقاومت و مقابله در برابر تنش مي‌باشد، متغير هوش هيجاني است (راجرز ، 2006). سياروچي ، پي دينز و اندرسون (2000) در مقاله اي با نام هوش هيجاني رابطه بين استرس و سلامت روان را تعديل مي‌كند ، براي فهم رابطه بين هوش هيجاني، استرس و سلامت روان مطالعه اي بر روي 302 نفر از دانشجويان به روش مقطعي به انجام رساندند. نتايج نشان داد كه بزرگسالان و افرادي كه به ويژه در مديريت و اداره عواطف و هيجانات خود و ديگران (طبقه چهارم تقسيم بندي ماير و سالووي ) عملكرد خوبي داشتند از حمايت اجتماعي و احساس رضايت مندي بيشتري برخوردارند (اسدي و همكاران ، 1385). 2- روش شناسي با توجه به اهداف تعيين شده، روش تحقيق، از نوع توصيفي- پيمايشي بود كه به شكل ميداني انجام شد. جامعه آماري اين تحقيق، تمامي دبيران تربيت بدني شهر شيراز (546 نفر) تشكيل مي دهند كه 225 نفر بر اساس جدول كرجسي و مورگان به صورت تصادفي ساده و به قيد قرعه به عنوان نمونه تحقيق انتخاب شدند. به منظور جمع آوري داده ها در اين پژوهش، از روش هاي كتابخانه اي و شيوه هاي ميداني استفاده شد. ابزار گردآوري داده ها شامل پرسش نامه هاي مشخصات و اطلاعات فردي (محقق ساخته)، پرسش نامه هوش هيجاني اچ ويزينگر و پرسش نامه استرس شغلي ترنيچ و اسپيل برگر بود. در اين پژوهش به منظور تجزيه ‌و تحليل داده‌ها علاوه بر استفاده از شاخص‌هاي آماري چون فراواني، درصد، ميانگين و انحراف معيار از روش‌هاي آماري استنباطي آزمون تي تك نمونه اي و روش مدل سازي معادلات ساختاري با كمك نرم افزارهاي SPSS و PLS استفاده شد. ضمنا سطح α براي تمام آزمون ها 05/0 در نظر گرفته شد. 3- نتايج يا يافته ها نتايج حاصل از اين تحقيق نشان داد كه وضعيت هوش هيجاني و استرس شغلي در دبيران تربيت بدني شهر شيراز مطلوب بود. نتايج حاصل از شاخص هاي برازش مدل، بيانگر برازش مناسب مدل مي باشد. همچنين نتايج حاصل از اين تحقيق بيانگر وجود تأثير معنادار و مثبت هوش هيجاني بر استرس شغلي در دبيران تربيت بدني شهر شيراز مي باشد و مي‌توان گفت هوش هيجاني بر استرس شغلي در دبيران تربيت بدني شهر شيراز نقش مثبت و معناداري دارد. 4- بحث و نتيجه گيري نتايج به دست آمده از اين تحقيق نشان داد كه هوش هيجاني بر استرس شغلي در دبيران تربيت بدني شهر شيراز تاثير مثبت و معناداري دارد. بدين معني كه هر چه ميزان هوش هيجاني افراد بالاتر باشد، ميزان استرس شغلي آنها كمتر خواهد بود. به عبارت ديگر، افزايش ميزان هوش هيجاني مي تواند باعث كاهش استرس شغلي افراد شود نتايج به دست آمده با يافته هاي دانايي فر و همكاران (1395)، اردكاني و همكاران (1392)، جهانيان و حق دوست(2015)، منصوري و همكاران (1389)، خوشبختي و همكاران (1388)، نقي زاده و همكاران (1387)، اسدي و همكاران (1385)، رسولي(1381)، شوكلا و سريواتسوا (2016)، مين (2014)، سوران و همكاران (2014)، لي (2010)، پلاتسيدو(2009)، فونگ لي (2009)، زاف (2000)، سياروچي و همكاران(2000)، سارني و همكاران(2000)، هم سويي دارد. به اعتقاد سياروچي توانايي هاي هوش هيجاني، مي تواند عامل مناسبي براي پيش بيني سلامتي اجتماعي و رواني افراد باشد. نتايج تحقيقات مختلف نشان دهنده همبستگي مثبت و معنادار هوش هيجاني و مولفه هاي آن با موفقيت شغلي و همچنين رابطه معكوس معنادار با عوامل تنش زاي شغلي مانند استرس و همچنين تحليل رفتگي شغلي مي باشد (نقي زاده و همكاران، 1387). مطالعات بسياري كه تاكنون در اين زمينه صورت گرفته است، جملگي به شدت مدعي رابطه معنادار و معكوس بين دو مقوله هوش هيجاني و استرس شغلي هستند. بنابراين به منظور نيل به عملكرد و بازدهي بيشتر در سازمان ها، توجه خاص مسئولان و مديران به اهرم موثري همچون هوش هيجاني، از طريق فراهم سازي بستر آموزش، مطالعه بيشتر و اطلاع رساني اجتماعي و در نتيجه تشويق و ترغيب افراد براي ارتقاء توانايي هوش هيجاني شان، مي تواند گام موثري در جهت كاهش و حتي از بين بردن معضل استرس و تحليل رفتگي شغلي كاركنان باشد. 5- نتيجه گيري طبق نتايج به دست آمده از اين تحقيق و وضعيت مناسب هوش هيجاني و همچنين استرس شغلي دبيران تربيت بدني شهر شيراز، مي توان ادعا نمود كه هوش هيجاني تاثير مثبت و معني داري بر استرس شغلي افراد نمونه مورد نظر داشته است