بررسي تاثير كيفيت زندگي كاري بر استرس شغلي دبيران تربيت بدني شهر شيراز

مقدمه هدف كلي اين تحقيق بررسي تاثير كيفيت زندگي كاري بر استرس شغلي در دبيران تربيت بدني شهر شيراز بود. توجه به انسان به عنوان يك موجود پيچيده و سازگاري وي با روابط موجود، تغييرات، دستورالعمل ها و تحولات محيط هاي شغلي در سازمان ها سبب شده انسان عصر حاضر در جريان سازگاري با محيط اجتماعي و شغلي خود به ناچار محدوديت ها و فشارهايي از جمله استرس را متحمل شود. استرس، فعاليت هاي انسان را در زمينه هاي مختلف از جمله روان شناختي، جسماني و ... دچار تحليل مي‌كند، بنابراين يك شغل رضايت بخش و سازگاري شغلي طي زمان ممكن است منبع نارضايتي و عدم سازگاري شده و همين امر سبب شود كه فرد از روال طبيعي و عادي خود خارج گرديده و دستخوش تحليل رفتگي گردد (رحيمي، 1387). استرس شغلي زماني روي مي دهد كه انتظارات از فرد بيشتر از اختيارات و توانايي هاي او باشد. وقتي كه در محيط كار مجال نشان دادن خلاقيت، تصميم گيري و درايت از فرد گرفته شود در او استرس بروز مي نمايد كه در نهايت منجر به كاهش كارايي مي شود؛ اين امر يكي از مشكلات و تهديدهاي بزرگ، جهت سلامت افراد در جوامع مدرن امروزي است. همچنين با كاهش كارايي افراد، افزايش ميزان غيبت از محل كار، كاهش توليد، جابجايي نيرو، تعارض هاي كاري، هزينه هاي پزشكي، از كار افتادگي و بودجه هاي مربوط به استخدام نيروهاي جديد باعث وارد شدن هزينه هاي گزافي به سازمان ها و شركت ها مي شود (دانايي فرد و همكاران، 1395). از طرفي يكي از دغدغه هاي مهم هر سازمان كيفيت زندگي كاري كاركنان آن است. برنامه هاي كيفيت زندگي كاري ممكن است يكي از تعيين كننده هاي اصولي در منابع انساني سازمان هاي امروزي گردد. تحقيقات به عمل آمده، نشان داد كه سرپرستان مي توانند با استقرار فرايند كيفيت زندگي كاري موجب كاهش شكايت، غيبت از كار، حوادث شغلي و جابجايي كاركنان خود شوند (هاولويچ ، نقل از غفار زاده، 1380). كيفيت زندگي كاري باعث كاهش هزينه هاي فردي مانند (كناره گيري از كار، كاهش رضايت شغلي و فرسودگي شغلي) و كاهش هزينه هاي سازماني مانند (جابجايي، كيفيت ضعيف خدماتي كه كاركنان ارائه مي كنند و بهره وري ضعيف) مي شود (مين، 2014). 2- روش شناسي با توجه به اهداف تعيين شده، روش تحقيق، از نوع توصيفي- پيمايشي بود كه به شكل ميداني انجام شد. جامعه آماري اين تحقيق، تمامي دبيران تربيت بدني شهر شيراز (546 نفر) تشكيل مي دهند كه 225 نفر بر اساس جدول كرجسي و مورگان به صورت تصادفي ساده و به قيد قرعه به عنوان نمونه تحقيق انتخاب شدند. به منظور جمع آوري داده ها در اين پژوهش، از روش هاي كتابخانه اي و شيوه هاي ميداني استفاده شد. ابزار گردآوري داده ها شامل پرسش نامه هاي مشخصات و اطلاعات فردي (محقق ساخته)، پرسش نامه كيفيت زندگي كاري والتون و پرسش نامه استرس شغلي ترنيچ و اسپيل برگر بود. در اين پژوهش به منظور تجزيه ‌و تحليل داده‌ها علاوه بر استفاده از شاخص‌هاي آماري چون فراواني، درصد، ميانگين و انحراف معيار از روش‌هاي آماري استنباطي آزمون تي تك نمونه اي و روش مدل سازي معادلات ساختاري با كمك نرم افزارهاي SPSS و PLS استفاده شد. ضمنا سطح α براي تمام آزمون ها 05/0 در نظر گرفته شد. 3- نتايج يا يافته ها نتايج حاصل از اين تحقيق نشان داد كه وضعيت كيفيت زندگي كاري و استرس شغلي در دبيران تربيت بدني شهر شيراز مطلوب بود. نتايج حاصل از شاخص هاي برازش مدل، بيانگر برازش مناسب مدل مي باشد. همچنين نتايج حاصل از اين تحقيق بيانگر وجود تأثير معنادار و مثبت كيفيت زندگي كاري بر استرس شغلي در دبيران تربيت بدني شهر شيراز مي باشد و مي‌توان گفت كيفيت زندگي كاري بر استرس شغلي در دبيران تربيت بدني شهر شيراز نقش مثبت و معناداري دارد. 4- بحث و نتيجه گيري نتايج حاصل از اين تحقيق نشان داد كه كيفيت زندگي كاري بر استرس شغلي تاثير مثبت و معناداري دارد. بدين معني كه هر چه ميزان كيفيت زندگي كاري افراد بهتر و بالاتر باشد، ميزان استرس شغلي كاهش مي يابد كه از اين نظر با يافته هاي تحقيقات ميركمالي و همكاران (1394)، بدري آذرين (1393)، شرزواني و همكاران (1391)، خاقاني زاده و همكاران (1387)، مين (2014)، راندال و آلتمايز (1385)، پاناري (2010)، ويلسون (2007)، لامونتاگنه و همكاران (2007)، سنسيدن و كارلوس (2001)، گري تافت و آندرسون (1985) مطابقت و همسويي داشته و با يافته هاي كورال و همكاران (2003) همسويي ندارد. البته به نظر منطقي مي رسد كه با افزايش سن خصوصا بعد از ميان سالي ميزان استرس شغلي افراد افزايش يابد. از ديدگاه هانز سليه (1975) استرس شغلي به فشار رواني به وجود آمده از وقايع محيط كار اطلاق مي شود. استرس شغلي از عدم تناسب بين مهارت ها و توانايي هاي شخص و تقاضاهاي شغل و محيط كار ناشي مي شود. بنابراين، استرس شغلي زماني رخ مي دهد كه مقايسه ميان ادراك فرد و اميالش به درك نوعي شكاف منجر شود (رحيمي، 1393). 5- نتيجه گيري نتايج حاصل از اين پژوهش نشان داد كه هرچه كيفيت ادراك شده زندگي كاري افراد بهتر و بالاتر باشد مي تواند به طور معكوس ياعث كاهش استرس شغلي آنها شود. كيفيت زندگي كاري مفهومي چند بعدي است كه به خصوص مي تواند بر عواملي چون استرس و... تاثير گذاشته و باعث بهبود و افزايش سلامت جسمي و رواني افراد شود.