پايايي سنجي آزمون پوردو پگبورد در دختران جوان

مقدمه مهارت به توانايي استفاده از دست‌ها يا توانايي دست‌كاري اشيا با دست‌ها گفته مي‌شود. بنابراين مهارت به گرفتن، هماهنگي و به تمرين دست‌كاري اشيا بستگي دارد. دو نوع اصلي از مهارت دستي وجود دارد: مهارت ظريف و مهارت درشت. مهارت ظريف به توانايي دست‌كاري اشيا با استفاده از قسمت انتهايي انگشتان گفته مي‌شود. مهارت دستي درشت به حركات تصحيح شده و دقيق كم‌تري از دست‌ها و انگشتان نياز دارد (هاردين، 2002). تست پوردو پگبورد يكي از ابزارهايي است كه مهارت دستي يعني حركات درشت اندام فوقاني و هماهنگي حركات ظريف را مورد ارزيابي قرار مي‌دهد. بهبود عمل كرد اندام فوقاني به ويژه مهارت‌هاي دستي درشت و ظريف به علت نقش مهم در كسب استقلال فردي جهت انجام فعاليت‌هاي روزمره زندگي از اهميت بسزايي برخوردار است. تست پوردوپگبورد از جمله ابزارهايي است كه در كاردرماني براي ارزيابي مهارت‌هاي حركتي ظريف در اندام فوقاني استفاده مي¬شود . بنابراين در اين مطالعه به ارزيابي پايايي اين تست در بين دانشجويان دختر پرداختيم تا در ارزيابي‌هاي باليني و تحقيقات بعدي از اين ابزار به عنوان يك ابزار شناخته شده از نظر پايايي در اين افراد استفاده شود. روش شناسي روش اين پژوهش از نوع توصيفي و همبستگي مي¬باشد. آزمودني هاي اين پژوهش 40 نفر از دانشجويان دختر دانشگاه شيراز با ميانگين سني 24 سال و با انحراف استاندارد 72/3 بودند كه هيچ‌گونه نقصي در اندام‌هاي فوقاني نداشتند و به صورت داوطلبانه در اين پژوهش شركت كردند. براي ارزيابي مهارت‌هاي حسي -حركتي دست از آزمون پوردو پگبورد استفاده شده و اطلاعات بدست آمده در پرسشنامه مربوطه ثبت شد. ابتدا نحوه اجراي آزمون‌ها به طور كامل به فرد شركت‌كننده آموزش داده و درنهايت آزمون‌هاي موردنظر در محيطي آرام اجرا شد. آزمون پوردو پگبورد براي ارزيابي مهارت حركتي و سرعت و دقت حركتي دست استفاده مي‌شود. شركت‌كننده پشت يك ميز به ارتفاع حداكثر 75 سانتيمتر مي¬نشيند و تخته پوردو پگبورد در جلوي وي قرار مي‌گيرد به‌نحوي‌كه گوي‌هاي تخته در انتها قرار گيرد . اين تخته شامل دو رديف سوراخ در سمت راست و چپ است. تعداد 25 پين در گوي سمت راست و 25 پين در گوي سمت چپ قرار دارد. اين آزمون در 4 مرحله اجرا مي¬شود كه عبارتند از 1- دست راست 2- دست چپ 3- هردو دست 4- جمع سه مرحله قبلي. هر مرحله مي‌تواند يك يا سه بار انجام شود (شاهار، كيزوني و ناتا 1998). در اين پژوهش ما مراحل اول و دوم را مورد ارزيابي قرار داديم. در مرحله اول از فرد خواسته مي‌شد تا پين‌ها را از گوي سمت راست برداشته و در سوراخ‌هاي رديف راست قرار دهد . تعداد پين‌هايي كه در 30 ثانيه داخل سوراخ گذاشته مي‌شد به‌عنوان نمره فرد ثبت مي‌شد. مرحله 2 نيز مشابه مرحله اول بود با اين تفاوت كه اين بار عمل پين گزاري را با دست چپ آزمونگر انجام مي‌داد. اين آزمون‌ها توسط آزمونگر در روزهاي متوالي و با فاصله يك هفته دوباره انجام شد. در نهايت اطلاعات بدست آمده با استفاده از نرم‌افزار spss مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. جهت ارزيابي پايايي از آزمون ضريب همبستگي پيرسون و با فاصله اطمينان 99 درصد استفاده شد. نتيجه‌گيري هدف اصلي از انجام مطالعه حاضر بررسي پايايي آزمون- باز آزمون تست پوردو پگبورد به‌منظور سنجش مهارت دستي دانشجويان به عنوان يكي از مهم‌ترين ويژگي‌هاي سيستم حركتي مي‌باشد. با توجه به اين كه در اين مطالعه پايايي تست به صورت پايايي آزمون- بازآزمون بررسي شده است، بنابراين بحث در تكرار پذيري به معناي قابليت اعتماد به نمراتي است كه از يك تست كسب مي‌شود و به عنوان يكي از مهم‌تر ين قابليت‌هاي آن تست، كه كاربرد آن را در محيط‌هاي ديگر امكان‌پذير مي‌كند، بايد مورد توجه دانشجويان، پژوهشگران و درمانگران قرار گيرد. بدين منظور مي‌بايست نمراتي كه از يك تست به دست مي‌آيد به شرط يكسان نبودن افراد مورد ارزيابي از درصد خطاي ناچيزي برخوردار باشد. جهت تحقق اين امر، نمرات حاصل از آيتم‌هاي مختلف تست پوردو پگبورد طي دو مرتبه انجام آن به فاصله يك هفته با يكديگر مقايسه و پايايي آزمون- بازآزمون ناميده شد و از جنبه ضريب همبستگي پيرسون مورد مطالعه قرار گرفت. نتايج اين پژوهش با پژوهش‌هاي ريدون و همكارانش كه ميزان پايايي آزمون- بازآزمون اين آزمون را در 26 فرد عادي با 5 بار آزمون به فواصل زماني يك‌هفته‌اي از متوسط به بالا (ريدون، 1988) و ويلسون و همكارانش پايايي آزمون- بازآزمون اين آزمون را در كودكان پيش‌دبستاني هنجار (206 پسر و دختر راست دست 2 سال و 6 ماه تا 5 سال و 11 ماه) بالا گزارش نمودند (ويلسون،لاكاويولا و ريسوچي، 1982) همسو مي‌باشد. نتايج اين پژوهش نشان مي‌دهد كه تست مهارت دستي پوردو پگبورد مي‌تواند در شرايط گوناگون مورد استفاده قرار بگيرد. از اين رو مي‌توان گفت كه تست مذكور از توانايي ارزيابي قابل اعتمادي براي سنجش مهارت دستي دانشجويان دختر برخوردار مي‌باشد.