بررسي مقايسه ميزان پارامترهاي استخوان كمر ژيمناست كاران نوجوان و افراد غيرورزشكار

1-مقدمه فعاليت¬بدني يك عامل اساسي در بهبود رشد كودكان تا رسيدن به بلوغ محسوب مي¬شود (حسيني و همكاران، 2015). به طور طبيعي اوج توده استخواني تا سنين 40 الي 45 سال حفظ مي شود و بعد از آن به ازاي هر سال 5/0 تا يك درصد كاهش وجود دارد (مادالوزو و اسنو ، 2006). مشاركت در ورزش و فعاليت ¬بدني در سنين رشد باعث افزايش تراكم معدني استخوان (كارلسون و همكاران، 2001). عموما ورزش¬هاي پرتنش نسبت به ورزش¬هاي كم¬تنش و داراي ماهيت تحمل وزن كمتر، فوايد استئوژنيك بيشتري ايجاد مي¬كنند (سيلوا و همكاران، 2011). به علاوه، در صورتي كه ورزش قبل از سن بلوغ شروع شود، فوايد بيشتري براي استخوان¬ها حاصل مي¬شود (زريبي و همكاران، 2014). شواهدي وجود دارد كه اثرات ژيمناستيك ريتميك بر اسكلت مشابه اثرات ژيمناستيك هنري است (دوثويت و سرپلا ، 2009). با اينحال، برخي شواهد نيز پيشنهاد كرده اند كه ژيمناستيك هنري محرك قوي تري نسبت به ژيمناستيك ريتميك بر اسكلت اعمال مي¬كند (ويسنته رودريگوز و همكاران، 2003). ورزش¬هايي كه با تغييرات پويا در مقدار فشار وارده به استخوان ها همراه هستند، كارآمدترين نوع فعاليت بدني براي جوانان در حال رشد محسوب مي¬شوند. بنابراين به نظر مي¬رسد كه به دليل ماهيت ترامپولين ژيمناستيك، فوايد حاصل از اين رشته بر سلامت استخوان¬ها، بيشتر از فوايد احتمالي حاصل از رشته ژيمناستيك هنري باشد. 2- روش شناسي اين پژوهش در زمره پژوهش¬هاي كاربردي بوده و به روش ميداني انجام شده است. در اين پژوهش به منظور انتخاب نمونه¬ها، تعداد 15 ژيمناست كار هنري، به طور تصادفي انتخاب شدند. همچنين 15 نفر نوجوانان غير ورزشكار كه داراي شرايطي مشابه با گروه آزمايش بودند انتخاب شدند. هر گروه از آزمودني¬ها در جلسات مجزا به مركز سنجش تراكم استخوان مراجعه نموده و براي سنجش تراكم و محتواي مواد معدني استخوان از روش جذب سنجي دوبل اشعه ايكس (DXA) با نام تجاري (HOLOGIC)، مدلDISCOVERY W(S/N 84109) ساخت كشور آمريكا ، در مهره¬هاي L1 تا L4 ستون فقرات كمري (كمر) استفاده شد. براي مقايسه ميانگين سطح و تراكم مواد معدني اندازه گيري شده از آزمون تحليل واريانس يك طرفه و آزمون T استفاده شد. 4- بحث ونتيجه گيري شواهد موجود حاكي از آن هستند كه ژيمناست كاران جوان BMD بالاتري نسبت به ورزشكاران ساير رشته ها و افراد غيرفعال دارند(جو و همكاران، 2003). در زمان بررسي BMC ناحيه كمر دو گروه آزمودني علي رقم بالا بودن اين ميزان در گروه ها هيچ گونه تفاوت معني داري در ميان دو گروه مشاهده نشد. اين نتايج با يافته هاي متيو(2006)، مودلسكي(2008) همخواني ندارد. شايد عوامل محيطي، تفاوت¬هاي تغذيه¬اي و يا تفاوت¬هاي فردي درون گروهي را بتوان از جمله عوامل اثرگذار در اين زمينه دانست. اما ميزان BMD اين ناحيه داراي تفاوت معني دار در بين گروه هنري با كنترل بود. اين نتايج از حيث مقايسه دو رشته ورزشي مورد بحث (ژيمناستيك هنري و ترامپولين) با گروه كنترل داراي همخواني با پژوهش¬هاي، دوثويت (2012)، وارد (2005)، هيند (2012)، حسيني و همكاران (2015) مي¬باشد. اما در عين حال با پژوهش مادولوزو (2000) همخواني ندارد. شايد بتوان اين مساله را به اين سبب دانست كه پژوهش ذكر شده بر ميزان اثر گذاري ورزش بر ميزان تراكم استخواني افراد مسن تاكيد دارد، حال آنكه كه پژوهش حاضر بر روي نوجوانان تاكيد مي نمايد. مطالب ذكر شده مي تواند نشانگر اثر بيشتر ورزشهاي پر تنش بر ميزان تراكم استخواني در نوجواني باشد. 5- نتيجه گيري به طور كلي يافته هاي اين پژوهش، بر ضرورت شركت در تمرينات داراي ماهيت تنشي براي نوجوانان و به ويژه در جنسيت پسران كه در معرض بروز استئوپني و پوكي استخوان در آينده هستند، تاكيد كرده و به طور گزينشي بر مزيت بيشتر ژيمناستيك ترامپولين در اين راستا اشاره مي كنند.