تأثير 8 هفته تمرينات منتخب ورزشي در آب بر سطح شاخص مقاومت به انسولين و تركيب بدن مردان چاق و داراي اضافه وزن شهر گچساران

- مقدمه :پيشرفتهاي شگرف در فناوري باعث برخورداري از يك زندگي ماشيني و كاسته شدن از ميزان تحرك و فعاليت بدني در اجراي كارهاي روزمره از خانه داري تا مشاغل بسيار سنگين شده است كه شايد مهترين آنها از نظر تندرستي، فقر حركتي و شيوه زندگي غير فعال و در پي آن چاقي باشد. چاقي يكي از شايع ترين بيماريهاي قرن حاضر مي باشد كه با عوامل خطر زاي قلبي – عروقي و سندرم متابوليك در ارتباط مي باشد .بافت چربي علاوه بر ذخيره سازي و آزاد كردن تري گليسريد مي تواند پروتئين هاي بسياري را ترشح كند كه اين پروتئين ها در متابوليسم كلسترول، اعمال سيستم ايمني، تنظيم هزينه انرژي، عمل انسولين و تغذيه نقش دارد (1). همچنين ، مقاومت به انسولين ، نقش عمده اي را در ايجاد ديابت نوع دو ناشي از چاقي ايفا مي كند.مقاومت به انسولين وضعيتي است كه در آن ، سلول هاي بدن نسبت به اثرات انسولين مقاوم مي شوند. سازو كارهاي احتمالي مقاومت به انسولين شامل فاكتور هاي ژنتيكي، بي تحركي و اختلال در سوخت و ساز ليپيد درون سلولي يا پلاسمايي است(2) مطالعات گوناگون نشان داده اند كه افزايش سطح فعاليت بدني از جمله تمرينات ورزشي در كاهش توده چربي برخي متغيرهاي بيوشيميايي كه موجب بروز التهاب در بدن مي شوند، تاثير دارد(3). افزايش شيوع چاقي و اضافه وزن و شرايط پاتولوژيك مرتبط با آن در جهان امروز سبب شده تا تمايل به انجام مطالعات روي بافت چربي افزايش يابد . ازاين رو مردم به دنبال آن هستند كه بتوانند سلامتي خود را به وسيله ورزش نمودن حفظ نمايند.. با توجه به توضيحات ذكر شده و به دليل اهميت فيزيولوژيكي موضوع محقق بر آن شد تا تأثير 8هفته تمرينات منتخب ورزشي در آب را بر سطح شاخص مقاومت به انسولين و تركيب بدن مردان چاق و داراي اضافه وزن مورد بررسي قرار دهد. 2- روش شناسي تحقيق: اين مطالعه از نوع نيمه تجربي كه 22 مرد چاق و داراي اضافه وزن به عنوان آزمودني شركت كردند.پس از تكميل فرم رضايت‌نامه و فرم آمادگي شركت در فعاليت‌هاي ورزشي(PAR-Q) از آزمودني‌ها اندازه‌گيري‌هاي تركيب بدني و خوني به عمل آمد.پس از انجام كليه آزمون‎هاي اوليه، آزمودني‌ها در دو گروه كنترل و آزمايش قرار گرفتند، كه گروه آزمايش به اجراي پروتكل تمريني طراحي شده در آب پرداختند .. طي دوره تحقيق از آزمودني‎ها درخواست شد تا شيوه غذايي خود را تغيير ندهند و پس از اتمام دوره تمريني، كليه آزمون‎ها تكرار شدند .در تحقيق حاضر براي بررسي همگن بودن گروه‌ها در متغيرهاي مختلف از آزمون كولموگروف- اسميرنف استفاده شد. از آنجا كه در پيش‌آزمون تفاوت معني‌داري بين گروه‌ها از لحاظ فاكتورهاي مختلف مشاهده نشد از آزمون‏هاي پارامتريك استفاده گرديد. در تجزيه و تحليل فرضيات براي متغيرهايي كه توزيع طبيعي داشتند از آزمون‏ تي همبسته براي تغييرات درون گروهي و ازآزمون تي مستقل براي تغييرات بين گروهي استفاده گرديد. 3-نتايج تحقيق: نتايج تحقيق نشان ‎داد هشت هفته تمرينات ورزشي در آب اثر معني داري بر وزن، شاخص توده بدن، نسبت دور كمر به لگن و درصد چربي آزمودنيهاي تحقيق داشته است.از طرفي مشخص گرديد كه مقاومت به انسولين بر اثر تمرينات ورزشي كاهش معني داري يافته است. 4- بحث و نتيجه گيري: مقاومت به انسولين يك پاسخ جبراني توسط سلول هاي بتا لوزالمعده به كاهش حساسيت بافت ها ي هدف (از جمله بافت هاي كبد،چربي و عضلاني )نسبت به اثرات متابوليك انسولين مي باشد. در وضعيت هاي مقاومت به انسولين افراد دچار هيپر انسولينمي مي گردند. به نظر مي رسد كه هيپر انسولينمي و افزايش مقاومت به انسولين سبب احتباس كليوي سديم و افزايش تون سمپاتيك و هيپر تروفي عضلات آندو تليوم عروق،ثانويه به آثار ميتوژنيك انسولين مي شود.و از طرف ديگر انسولين سبب تغيير در انتقال يوني از راه ديواره سلولي شده و به اين طيق غلظت كلسيم سيتوزولي بافت هاي عروقي و كليوي حساس به انسولين را افزايش مي دهد. نتايج حاصل از پژوهش حاضر حاكي ازكاهش معنا دار مقاومت به انسولين بدنبال هشت هفته تمرين ورزشي در آب است كه با نتايج تحقيق چوي و همكاران(2009)همسو مي باشد. با توجه به اينكه پيشگيري بهتر از درمان است و همچنين سهم عمده درمان و كنترل بيماري ها به عهده خود افراد جامعه مي باشد و عوامل زيادي از قبيل فعاليت هاي بدني ورزشي مناسب مي توانند بيماري را تحت تاثير قرار دهند.اجراي فعاليت بدني و ورزش يك ضرورت محسوب مي شود. 5- نتيجه گيري: اخيرا از تمرينات ورزشي در آب ، به عنوان يك ابزار درماني موثر و بي خطر در درمان بسياري از بيماريها مطرح شده است.ير طبق گزارشات موجود اين گونه مداخلات تجربي ، مشابه دارو ها و مكمل ها غذايي ، در افزايش حساسيت به انسولين بهبود نيمرخ چربي ، ميزان انرژي مصرفي روزانه موثرند، بر اساس نتايج مطالعه حاضر تمرينات ورزشي در آب باعث كاهش معني دار در شاخص مقاومت به انسولين و تركيب بدن مي گردد.از اينرو به افراد غير ورزشكار و چاق و افراد مبتلا به ديابت نوع 2توصيه مي شود كه جهت كنترل عوامل اثر گذار بر حسايت به انسولين و .....به فعاليت هاي ورزشي بپردازند.