اثر يك دوره تمرينات ورزشي منتخب بر عملكرد ريوي مردان

1-مقدمه كارايي دستگاه تنفس يكي از عوامل مهم آمادگي جسماني است و با سلامت عمومي جامعه ارتباط مستقيم دارد و در پيشگيري از بسياري مشكلات تنفسي نقش ايفا مي‌كند (توفيقي و همكاران، 1390). اسپيرومتري با آزمون‌هاي عملكرد ريوي، حجم و ظرفيت ريوي و ميزان جريان هوا در مجاري تنفسي را مي‌سنجد (هسيو و همكاران ، 2010). اطلاع از وضعيت تنفسي ورزشكاران جهت انجام تمرين، براي مربيان بسيار حائز اهميت مي باشد (افضل پور، 1391). كين (2007) نشان داد بين فعاليت بدني و ظرفيت حياتي فشاري ارتباط معناداري وجود دارد، ولي بين فعاليت بدني و نسبت حجم بازدمي فشاري در ثانيه‌ي اول به ظرفيت حياتي فشاري (FVC/FEV1)، و حجم ذخيره دمي (IRV) ارتباط معناداري وجود ندارد. پژوهش‌هاي اندكي درباره‌ي اثر ورزش مقاومتي بر عملكرد ريوي انجام شده است كه ضرورت پژوهش بيشتر در اين زمينه را نشان مي‌دهد. لذا پژوهش حاضر به دنبال پاسخ اين پرسش است كه، آيا تمرينات مقاومتي با الگوي هرمي مسطح و الگوي هرمي دوگانه اثر معناداري بر عملكرد ريوي مردان دارد؟ 2- روش شناسي ابتدا براي انتخاب نمونه آماري از بين جامعه آماري، از دانشگاه علوم پزشكي شيراز، از بين افراد داوطلب، 24 نفر انتخاب شدند. با استفاده از دستگاه اسپيرومتري پيش آزمون گرفته شد. سپس بصورت تصادفي در سه گروه هشت نفري (گروه تمرينات هرمي مسطح، گروه تمرينات هرمي دوگانه و گروه كنترل) قرار گرفتند و گروه هاي تجربي تمرين هرمي مسطح و هرمي دوگانه براي مدت شش هفته، سه جلسه در هفته، به تمرين پرداختند. 48 ساعت پس از آخرين جلسه تمرين با استفاده از دستگاه اسپيرومتري پس آزمون گرفته شد. جهت تجزيه و تحليل يافته هاي تحقيق ابتدا تفاوت پيش آزمون و پس آزمون متغير ها محاسبه شد و جهت تجزيه و تحليل استنباطي از آزمون آماري تحليل واريانس يك راهه و آزمون تعقيبي توكي استفاده شد. 3- نتايج يا يافته ها نتايج نشان داد شش هفته تمرينات مقاومتي با الگوي هرمي مسطح و الگوي هرمي دوگانه اثر معني داري بر ظرفيت حياتي اجباري مردان، حجم بازدمي با فشار در ثانيه اول مردان، حداكثر جريان بازدمي 25 درصد مردان ندارد (05/0≤p) با اين وجود اثر معني داري بر بهبود حداكثر جريان بازدمي 75 درصد مردان دارد (05/0≥p). 4- بحث و نتيجه گيري نتايج مطالعه حاضر نشان داد كه شش هفته تمرينات مقاومتي با الگوي هرمي مسطح و الگوي هرمي دوگانه اثر معني داري بر ظرفيت حياتي اجباري، حجم بازدمي با فشار در ثانيه اول و حداكثر جريان بازدمي 25 درصد مردان ندارد. با اين وجود اثر معني داري بر بهبود حداكثر جريان بازدمي 75 درصد مردان دارد. تهويه‌ي ريوي كه همان فرآيند ورود و خروج هوا بين محيط و ريه است، به عملكرد دستگاه تنفسي بستگي دارد. حسيني و همكاران (1391) پژوهشي انجام دادند كه هدف آن مطالعة اثر يك دوره تمرين قدرتي با دو الگوي باردهي متفاوت (هرمي دوگانه و پلكاني معكوس) بر برخي قابليت هاي فيزيولوژيك كشتي گيران جوان بود نتايج اين مطالعه پيشنهاد مي كند دو برنامة متفاوت تمرين مقاومتي استفاده شده، نتايج مشابهي در ايجاد حداكثر قدرت و حجم عضلاني ايجاد مي كند. اما براي افزايش استقامت عضلاني، الگوي باردهي پلكاني معكوس و براي افزايش توان پاها، الگوي باردهي هرمي دوگانه مناسب تر است (حسيني و همكاران، 1391). رام و همكاران (2006) در مقاله اي مروري بيان كردند كه فعاليت جسماني از نيازهاي اساسي زندگي روزمره انسان مي باشد و انجام تمرينات ورزشي، دو تا سه بار در هفته به مدت چهار هفته و هر بار 30 تا 40 دقيقه، طبق نتايج اسپيرومتري مي تواند باعث بهبود عملكرد ريه ها شود (رام و همكاران ، 2006). تفاوت هاي موجود در اين تحقيق و تحقيقات غير همسو را مي توان به جامعه آماري، طول دوره تحقيق، نمونه آماري، شرايط جغرافيايي و ..... نسبت داد. 5- نتيجه گيري با توجه به نتايج تحقيق حاضر نتيجه گيري مي شود كه اثر گذاري تمرينات مقاومتي با الگوي هرمي مسطح و الگوي هرمي دوگانه بر بهبود حداكثر جريان بازدمي 75 درصد مردان نسبت به متغيرهاي ديگر عملكرد ريوي، بيشتر است.