بررسي و تحليل عوامل جذب و طرد دوچرخه سواري در شهر تهران(يك مطالعه مبتني بر نظريه زمينه اي)

دوچرخه سواري در شهر آنچنان كه بايد جايگاه شايسته و كارآمد خود را درحوزه مطالعات شهري ايران پيدانكرده است. در زماني كه با موج عظيم مطالعات نظري و اقدامات عملي كشورهاي مختلف در اين حوزه در راستاي تغيير شهرهاي موجود روبه رو هستيم،مي توان گفت كه ما حتي در مسير اصلي خود نيز قرار نگرفته ايم.معدود مطالعات صورت گرفته در اين حوزه كه بر دوچرخه سواري در محيط شهري تمركز داشته اند غالبا تنها از روش هاي كمي براي رفع نيازهاي زيرساختي و افزايش قابليت دوچرخه سواري استفاده كرده اند.پژوهش هايي كه مبتني بر روش هاي كمي و پوزيتيويستي صرفا به پاسخ هاي كالبدي-فضايي دوچرخه سواران از جمله طراحي مسيرها،ايستگاه ها و...پرداخته اند.خلا پژوهش جامعي درباره عوامل ترغيب كننده و بازدارنده دوچرخه سواري در شهرهايي همچون تهران سبب شده است كه چشم اندازي مبهم در برابر متخصصين اين حوزه از جمله شهرسازان و طراحان شهري قرار گيرد.عبور از روش هاي پوزيتيويستي و كمي و در مقابل نگاه به اين مقوله از دريچه پديدارشاناسه فضا مي تواند تاحدودي اين خلا را پركند. اين مقاله به دنبال آن است تا مجموعه عوامل طرد و جذب دوچرخه سواري در شهر تهران را براساس نظريه زمينه اي تبيين نمايد.نتايج پژوهش حاكي از آن است كه مفاهيم استخراج شده حاصل از مصاحبه،مشاهده مستقيم و تجربه زيسته محقق در نهايت در چهار هسته داخلي-منفي / داخلي-مثبت / خارجي- منفي / خارجي-مثبت و در 21 مقوله عمده عوامل طرد و جذب دوچرخه سواري در شهر تهران را تبيين مي كنند. توجه به ابعاد جامعه شناسانه دوچرخه سواري در شهر مي تواند متخصصين اين حوزه را با واقعيت هاي موجود در اين زمينه آشنا كند و مهمترين و اساسي ترين مرحله در پيش برد شهرهاي انسان مدار در آينده باشد.