شماره ركورد كنفرانس :
3836
عنوان مقاله :
بررسي بازتاب انديشة گنوسي گرفتاري روح در مادّه و نجات آن در دفتر چهارم مثنوي
پديدآورندگان :
مشيّدي دكتر جليل J-Moshayedi@araku.ac.ir استاد زبان و ادبيّات فارسي دانشگاه اراك , حيدري دكتر حسن h-haidary@araku.ac.ir دانشيار زبان و ادبيّات فارسي دانشگاه اراك , قاسمزاده مهدي Mehdi.gh1355@gmail.com دانش‌آموختة دكتري زبان و ادبيّات فارسي دانشگاه اراك
كليدواژه :
مثنوي معنوي , گنوسيس , روح الهي , روح حيواني , نجات
عنوان كنفرانس :
نهمين همايش ملي پژوهش هاي زبان و ادبيات فارسي
چكيده فارسي :
در اين مقاله بر آن هستيم انديشة گرفتاري روح در مادّه و لزوم نجات آن را در دفتر چهارم مثنوي بررسي و ردّ پاي آيين گنوسي را در آن مشخّص كنيم. از جمله باورهاي كيش گنوسي، اعتقاد به دو مبدأ خير و شر در هستي (ثنويّت) است كه در ساير ابعاد هستي و از جمله وجود انسان بازتاب يافته است. اين باور دوگانگي و كشمكش خير و شر در وجود انسان و لزوم وجود معرفت در جهت رهايي روح الهي، به واسطة عرفان الهي در مثنوي بازتاب داشته است. نويسندگان اين مقاله به شيوة كتابخانه‌اي، با بررسي شواهد اين انديشه در دفتر چهارم مثنوي، ميزان تطابق انديشه مولانا با اين باور گنوسي را بررسي و ميزان تأثيرپذيري مولوي از انديشة گنوسي در اين بخش از مثنوي را بازنموده‌اند. نتايج حاكي از آن است كه برخي اصول و خطوط اين انديشة گنوسي در دفتر چهارم مثنوي بازتاب يافته‌است؛ ازجمله جدايي و تقابل روح و جسم، فراموشي روح از اصل الهي، لزوم بازگشت روح به اصل خود، لزوم معرفت به اصل براي بازگشت، لزوم وجود پير يا راهنما براي بازگشت.
