چگونگي تغييرات متمم‌هاي فعل در فرآيند اسم‌گرداني در زبان فارسي

در اين مقاله به بررسي چگونگي تغييرات متمم¬هاي فعل در فرآيند اسم¬گرداني در زبان فارسي براساس چارچوب نظري طبيب‌زاده 1393 پرداختيم. هفت نوع متمم براي فعل و سه نوع متمم براي اسم در زبان فارسي وجود دارد. يعني براساس فرايند اسم¬گرداني، قاعدتاً هفت متمم فعل بايد به سه متمم اسم تبديل شود. در اين مقاله نشان داديم كه اين تبديلات براساس قواعد مشخصي انجام مي¬گيرند، يعني هر متممي نمي¬تواند به هر متمم ديگري تبديل شود. در زبان فارسي 24 ساخت¬ بنيادين وجود دارد و براساس اين 24 ساخت مي¬توان تبديل متمم¬هاي فعل به اسم را بررسي كرد. استفاده از انواع مختلف ساخت¬هاي بنيادين، اين امكان را فراهم آورد كه متمم¬هاي مختلف فعل در حضور يكديگر مورد آزمون قرار گيرند. از اين بررسي¬ها به اين نتايج رسيديم كه بر اثر اسم¬گرداني: 1. فاعل در حضور متمم مستقيم، به متمم حرف اضافه¬اي توسطِ تبديل مي¬شود و متمم مستقيم به متمم اضافه¬اي تبديل مي‌شود. 2. فاعل در حضور ديگر متمم¬ها به شرطي كه متمم مستقيم در جمله وجود نداشته باشد، به متمم اضافه‌اي تبديل مي-شود. اگر فاعل به صورت فاعل بندي باشد نيز همين تغيير رخ مي¬دهد. 3. متمم حرف اضافه¬اي به همان صورت باقي خواهد ماند. 4. متمم¬بندي در برخي مواقع به همان صورت باقي خواهند ماند، اما در ساخت¬هاي عادي¬تر به متمم حرف اضافه‌اي تبديل مي¬شود و در اين ساخت¬ها، خود بند متممي نيز دستخوش اسم¬گرداني قرار مي‌گيرد. 5. متمم اضافه¬اي به متمم حرف اضافه¬اي تبديل مي¬شود. 6. متمم¬هاي قيدي، مسند و تميز به بخشي از اسم مركب انضمامي تبديل مي¬شوند