بررسي اثرات متقابل مديريت­ آبياري و تراكم كشت در سال­هاي مختلف بر عملكرد و اجزاي عملكرد برنج رقم هاشمي

كمبود منابع آبي در مزارع برنج، استفاده بهينه از منابع موجود را ضروري مي­نمايد. اين پژوهش به منظور بررسي اثرات متقابل مديريت­ آبياري و تراكم كشت بر عملكرد و بهره‌وري آب برنج رقم هاشمي، در منطقه كوشال- لاهيجان واقع در شمال ايران به اجرا درآمد. طرح به صورت اسپليت پلات بر پايه طرح بلوك كامل تصادفي با سه تكرار طي فصل­هاي زراعي 1393 و 1394 انجام شد. تيمارهاي آبياري در پنج سطح(غرقابI1= ، اشباعI2= ، آبياري با دور 8 روز تا گلدهيI3= ، آبياري با دور 8 روز بعد از گلدهيI4= ، آبياري با دور 8 روز در كل دوره رشدI5= ) و تراكم در سه سطح (15×15D1=،20 ×20D2= و 25×25D3= سانتي‌متر) بودند. تأثير مديريت آبياري و تراكم بوته بر صفات مورد مطالعه معني­دار بود (01/0P ). نتايج تجزيه مركب داده­ها نشان داد كه تأثير تنش خشكي و تراكم بوته بر صفات مورد مطالعه معني­دار بود. تيمار مديريت آبياري 8 روز تا گلدهي:3I و تراكم كاشت20×20:2D تنها 88/4 درصد كاهش در عملكرد توانست بالاترين ميزان كارائي را به خود اختصاص دهد؛ ضمن اينكه 6/13 درصد در مصرف آب صرفه جوئي كرد. بين ميزان عملكرد و صفات تعداد كل خوشه، تعداد پنجه همبستگي مثبت ولي با صفت تعداد دانه پر در خوشه همبستگي منفي وجود داشت. بر اساس نتايج به نظر مي‌رسد با استفاده از صفات وزن هزار دانه، تعداد كل خوشه و تعداد دانه پر در خوشه مي‌توان معادله عملكرد برنج را تحت شرايط تنش خشكي در تراكم­هاي مختلف پيش‌بيني نمود. تراكم زياد (D1) اجزاي عملكرد در بوته كاهش مي­يابد و با افزايش فاصله (D3) عملكرد در سطح و كارآيي كاهش مي­يابد، بنابراين تراكم ((D2 بهينه مي­باشد