تحليل استكبار در زندگي فردي و جمعي انسان‏ها از منظر آيات قرآن كريم (انواع، روش‏ها، چالش‏ها، راهكارهاي مقابله)

استكبار در منظومة فكري قرآن كريم، حالتي دروني و بروني است كه بر مدارهاي برتري خواهي، برتري جويي، خودبزرگ بيني، بي نياز دانستن خود از خداوند متعال و منافي دانستن پذيرش حق با منافع شخصي در گردش است. شكل گرفتن اين حالت ها در انسان موجب مي گردد كه او با وجود علم به براهين روشن الهي از پذيرش حق سرپيچي كند و ضمن طغيان در برابر فرآمين الهي به جدال با نشانه هاي روشن و صريح دال بر حضور فعال ما يشاء بپردازد. سرگرداني و سرگشتگي از مسير حق و محروميت از رحمت و هدايت الهي نتيجة لجاجت انسان در برابر خداوند است. براساس آيات محكم الهي، سرنوشت مستكبران همانا ابتلا به عذاب هاي دنيايي و سپس جاودانگي در جهنم و تحمل شديدترين عذاب ها خواهد بود؛ بنابراين مقاله حاضر با روش توصيفي تحليلي و با تكيه بر شواهد قرآني در مسير معناشناسي استكبار و تبيين مباحث اخلاقي مرتبط با آن در زندگي فردي و جمعي انسانها گام برميدارد. نتايج پژوهش نشان ميدهد قرآن كريم در آيات متعدد دربارة خطر استكبار و چالشهاي فراروي آن براي فرد و جامعه هشدار داده است و به موازات هشدار، نسخة پيشگيري و درمان را نيز نوشته است.