معاني حيات در قرآن (با تكيه بر نظر علامه طباطبايي در تفسيرالميزان)

خداوند به عنوان اولين موجود حيّ و مفيض حيات به ماسوا الله، اولين مرجع تعيين معناي حيات است. با جستجو در تمام آيات حاوي واژه هاي مشتق از(ح ي ي)روشن گرديد حيات درسه فرض كلي معنايي به كار رفته است :۱. مراتب حيات : نباتي، حيواني و انساني كه حيات انساني را درجات مختلفي است از جمله درجه عالي كه حيات طيبه و مختص زنان و مردان مؤمن داراي عمل صالح است و درجه داني كه مختص كافرانِ عالمِ (فطرتاً حق و باطل فهمِ) حق گريز همچون كفار، بيماردلان و منافقين است.۲. دو اماته: ميراندن در دنيا و در برزخ؛ دو احياء: زنده كردن در برزخ و قيامت؛ و سه حيات: زندگي دردنيا، برزخ و قيامت. ۳. حقيقي و مجازي؛ حيات حقيقي درعينيت با آخرت است بدون استعمال مجازي حيات و يا منسوب شدن به آخرت (حياة الآخرة)؛ وحيات مجازي منسوب به دنيا ( الحيا ة الدنيا) ، نزديك و مشاهَد بوده وحقيقتش متاع بودن است ولهو و لعب.۴. حي بالذات؛ تنهاخداست و حي بالغير؛ هر حيِّ مفروض ماسواالله .