سلوك و جذبه از ديدگاه شيخ فريدالدين عطار نيشابوري

دو طريق در باب سير به حق تعالي وجود دارد؛ يكي راه جذبه و رحمت حق است كه در اين راه سالك در اثر جذبه و كشش الهي به حضرت حق مي رسد، و راه دوم؛ سلوك است كه سالك بايد آنقدر مجاهده كند و رياضت بكشد تا به جذبه ي حق برسد، در حقيقت در هر دو طريق، جذبه ي حق است كه سالك را به مقصد مي رساند. عطار نيشابوري شاعر و عارف معروف و مشهور قرن ششم ه.ق در آثار خويش درباره اصطلاحات عرفاني مطالب ارزنده اي را بيان كرده‏اند و به خصوص درباره سلوك و مراحل آن در منطق الطير در داستان سيمرغ و مرغاني كه آرزوي رفتن به پيش سيمرغ را داشتند، سلوك و راه صعب و پرمشقّت آن را بيان كرده و همچنين درباره جذبه نيز در ديوان اشعار خويش و ديگر آثارش اشاره نموده است. در اين مقاله سعي بر آن است تا با روش تحليل و توصيف، ديدگاه عطار نيشابوري درباره اين دو راه سير به حق تا حد امكان مورد بررسي و تحليل قرار گيرد. هر چند درباره سير از منظر عطار كار پژوهشي صورت گرفته است. ولي بررسي اين دو مسير باهم و تحليل آنها در كنار هم كار نشده است كه در اين مقاله دو راه مذكور از ديدگاه شيخ عطار نيشابوري مورد بررسي و تحليل قرار گرفته است.