تحليل ساختاري و جنبه‌هاي نمايشي داستان‌هاي سهروردي بر اساس الگوي ريخت‌شناسي ولاديمير پراپ

شيخ اشراق، شهاب الدين سهروردي در مقام نظام حِكمي اشراقي و باورهايش از هستي عالم برتر، داستان هايي نمادين و پر راز و رمز آفريده است تا به اين ترتيب امكان، مراحل و شرط عروج از عالم غربي خاك به سمت عالم شرقي نفس را با توجه به تجربه و مشاهده ي باطني كه خود به آن دست يافته، به تصوير كشد. بايد گفت ايشان از صافي خيال، براي توصيفِ عالمِ شگفتِ شهودي اش بهره گرفته است. خيال كه همانا با استفاده از زبان، چنان تصاويري شگرف از عالم رمز و راز را نشان مي دهد، عنصر اصلي قصه هاي اوست. عنصري كه مسبب توجه بسياري از پژوهش گران، فلاسفه و زبان شناسان به بررسي و تحليل آثار اشراقي ايشان شده و با اين حال، كم تر توجهي به ظرفيت و امكانات تصويري و نمايشي را به دنبال داشته است. در اين راستا سه رساله ي «عقل سرخ، آواز پر جبرئيل و لغت مورانِ» ايشان، جهت تحليل ساختاري بر اساس سازه هاي مشترك الگوي ريخت شناسي پراپ با برخي جنبه هاي نمايشي (كه مي توان به عنوان سازه هاي مشترك داستان و نمايش نامه نيز از آن-ها نام برد) انتخاب شده است. چرا كه به نظر مي رسد تجزيه و تحليل ساختاري طبق اين الگو مي تواند زمينه ي انتقال قالب داستان هاي رمزي به قالب نمايشي را فراهم كند.