نقد زن محور (فمنيستي) به متون كهن فارسي (مطالعه موردي مرزبان نامه و كليله و دمنه)

در نقد ادبي به جنبه‌هاي مختلف متن از جمله ابعاد تاريخي، اجتماعي، زيباشناسي و نيز انديشه‌هاي نهفته در لايه‌هاي زيرين متن پرداخته مي‌شود. نقد زن محور (فمنيستي) نيز يكي از شاخه‌هايي نقد ادبي است كه به بررسي رابطه‌ي متن ادبي با انديشه‌ها و ديدگاه‌هاي فمنيستي مي‌پردازد و نشان مي‌دهد كه تصوير ارائه شده از زنان تا چه حد به تصوير واقعي آنان نزديك است. بيشتر شعرا و نويسندگان ادبيات ايران و جهان، مرد بوده‌اند و تفكر مرد سالارانه بر آثارشان سايه افكنده است و زنان را مورد ظلم و تحقير قرار داده و حقوق زنان را ناديده گرفته‌اند. مرزبان‌نامه و كليله و دمنه از متون و آثار ارزشمند ادب فارسي، كه در برخي از داستان‌هايش شخصيت زناني ترسيم شده كه تحليل موقعيت آن‌ها در داستان، بيانگر تفكر حاكم بر انديشه‌هاي اجتماعي دورة تاريخي خلق اثر است. داستان‌هاي زن محور مرزبان‌نامه و كليله و دمنه داستان‌هايي در دو محور زن ستيز و زن ستا هستند. و آثار زن ستا از آن رو كه صفات نيك زنان را مي‌ستايند داستان‌هاي ارزشمند از ديدگاه نقد فمنيستي به شمار مي‌آيند. در اين مقاله تلاش شده با بررسي و تحليل آثار اين متون كهن، موقعيت زنان را تا حدامكان در دوره‎ي خلق اثر تبين نمايد.