بررسي باستان شناختي گويجه قلعه مراغه بر مبناي معماري ويافته هاي سفالي

منطقه قوري چاي يك منطقه وسيع جغرافيايي است كه بخش اعظم اين منطقه در حوزه جغرافياي مراغه و بخشي از آن نيز در حوزه سياسي شهرستان چاراويماق و هشترود از توابع استان آذربايجان شرقي واقع گرديده و رودخانه قوري چاي تنها رودخانه و شريان آبي منطقه محسوب مي شود كه در حاشيه آن تمدن ها و مراكز تمدني زيادي شكل گرفته است. يكي از اين محل هاي باستاني با فرهنگ و تمدن غني گويجه قلعه مي باشد كه در 45 كيلومتري شرق مراغه و 17 كيلومتري جنوب شرقي شهر خداجو قرار گرفته كه در گذشته شاه راه ارتباطي بين شهرهاي مراغه، مياندوآب، تكاب(تخت سليمان)؛ هشترود و زنجان بوده و از اهميت استراتژيكي ويژه اي برخوردار بود. با توجه به شواهد و قراين و بررسي ها و پژوهش هاي ميداني و مطالعات صورت گرفته مي توان چنين استدلال نمود كه محل مذكور در برگيرنده 3 دوره فرهنگي شامل: 1- اواخر هزاره دوم (ق.م) 2- هزاره اول (ق.م) 3- قرون مياني اسلامي يافت شدن قطعات سفالي احتمالا مربوط به شيئ سفالي با شاموت خرده سفال و شن به رنگ قرمز مايل به قهوه اي با خميره قرمز آجري و پوشش صيقلي و براق قابل مقايسه با نمونه هاي كشف شده از لايه C دوره 4 حسنلو مي باشد كه از اواخر هزاره دوم تا اوايل هزاره اول تاريخ گذاري گرديده است. نوع قاب بندي داخلي تالار صخره اي و نورگير تالار كه داراي زواياي °90 مي باشد. از حيث تكنيك اجراء همانند هزاره اول (ق.م) مي باشدو احتمالاً قبل از حضور اورارتوها در منطقه ايجاد گرديده، شواهد سفالي نيز مزيد بر تاييد اين موضوع مي باشد. مهيا بودن شرايط استقراري منجر به استفاده اقوام جاي گزين يعني اورارتوها گشته كه دخـل و تصرف-هاي جزئي و گوردخمه موجود كه كاملا با سازه هاي اورارتويي منطبق است اين موضوع را تاييد مي كند. با ورود اسلام و علي الخصوص قرون مياني مجددا مورد بهره برداري قرار گرفته و استحكامات دفاعي نظير حصار سنگ چين و طراحي درب ورودي در تالار اصلي به آن اضافه گرديده است كه جاي مقرهاي چوبي در بالا بين محور كاملا مشخص است.