استفاده و كاربرد موثر GIS در تجزيه و تحليل و ارتقاء مناطق فقيرنشين شهري؛ مطالعه موردي: شهرستان اسلامشهر شهرك ميان آباد

برنامه ريزي براي فقرا، زماني كه شهروندان مشاركت مي‌كنند و حل مشكلات‌ محله خود را در دست مي گيرند؛ موفقيت آميز خواهد بود. ساكنان بايد درگير پروژه‌ها شوند طوريكه هر دو يعني ساكنان و برنامه‌ريزان، پروژه‌ها و اثرات بالقوه آن را درك كنند. مشاركت اجتماعي مي‌تواند به اصلاح ناهماهنگي‌هاي بين طرح‌هاي تكنيكي و احتياجات اجتماعي، كمك بسيار مفيدي نمايد. بالابردن ظرفيت يك اجتماع سازماندهي شده براي مذاكره با نهادها و انجمن‌هايي كه فراهم كننده زيرساختها در اين مناطق هستند، به ساكنان اجازه مي‌دهد تا در بهبود فرآيند فراهم آوردن مطلوب زيرساخت‌هاي مورد نياز، تاثيرگذار باشند. از طرفي بايد توجه داشت كه نمايش گرافيكي اطلاعات، به طرح‌ها و پروژه‌هاي برنامه‌ريزان براي ساكنان كمك شاياني مي‌نمايد؛ به هر حال، درك كامل ساكنان و مشاركتشان بستگي به توزيع دانش براساس سطح درك اجتماع مورد نظر دارد. به همين منظور، GIS مشاركت اجتماع را از طريق ايجاد زمينه يك عمل متقابل و تبادلي كه به ساكنان اجازه مي‌دهد اطلاعات فضايي مرتبط به محل سكونت خود را به بانك اطلاعاتي بيفزايند و در مقابل، اثرات آن را بر بهبود مداخلات فضايي جامعه خود بيفزايند؛ ارتقاء مي‌دهد. درگير شدن گروه‌هاي اجتماعي مخصوصا در مناطق فقيرنشين با مقولات GIS، ظرفيت آنها را براي خلق، مديريت و شريك شدن در اطلاعات مكاني ارزشمند پنهان شده در پيچيدگي اقامتگاه‌هايشان، افزايش مي‌دهد. هدف اصلي اين تحقيق شناخت وضعيت اسكان غيررسمي در محله ميان آباد در جنوب شهر اسلامشهر و جنوب كمربندي الغدير است، حاشيه نشيني در اين محله از سال 1355 شكل گرفته است. در اين مقاله با بهره گيري از رويكرد توصيفي- تحليلي و با استفاده از مطالعات اسنادي و كتابخانه اي (شامل مطالعه منابع، اسناد و مدارك موجود)، مصاحبه و گفتگو با صاحب نظران، اساتيد و متخصصان امر و همچنين مطالعات ميداني و برداشت هاي بصري، به مفاهيم اسكان غيررسمي و توسعه پايدار و نگرش هاي برخورد با اسكان غيررسمي و شناخت و بررسي چالش هاي اجتماعي، اقتصادي و كالبدي كه محله ميان آباد (شهرك امام حسين كنوني) با آن روبرو است پرداخته و در انتها ضمن ارائه مزايا و پيشنهاداتي براي چگونگي استفاده بهينه تر از GIS در ارتقا مناطق فقيرنشين شهري، به نقش GIS بعنوان ابزار اصلي و مركزي مديريت پروژه هاي ارتقاء بخشي مناطق شهري با رويكرد استفاده از مشاركت شهروندان اين مناطق پرداخته شده است.