نقش سرمايه اجتماعي در بهسازي بافت فرسوده شهري ( محله هفت چنار)

بافت‌هاي قديمي شهرها ارزشهاي فرهنگي اصيل زيادي براي شهرها دارند. اكثر بافت‌هاي قديمي در طول زمان با فرسودگي مواجه شده و شادابي و سلامت خود را از دست مي‌دهند. در نتيجه، نوسازي بافت فرسوده، از دغدغههاي اصلي مديريت شهري در كشور ما قلمداد ميشود. اين درحالي است كه مداخله مستقيم و گسترده در بافت فرسوده شهرها بسيار پرهزينه است و در عين حال، سود اقتصادي درخور توجهي نيز براي سرمايهگذاران دربر ندارد. از سوي ديگر با اجراي طرح هاي نوسازي، بافت و ساختار اجتماعي محله هاي مسكوني مورد مداخله و حتي محلههاي مجاور دستخوش تغييرات فراواني مي‌گردد و به همين دليل در بسياري از مواقع، طرح هاي نوسازي با مقاومت‌هاي اجتماعي از سوي ساكنان روبهرو مي شود؛ كه هزينه هاي اجراي اين طرحها را نيز افزايش ميدهد. اين موضوع باعث شده كه يكي از مهمترين مسائلي كه در چند دهۀ اخير مورد توجه مسؤولان شهري قرار گرفته است، موضوع استفاده از ظرفيت‌هاي سرمايۀ اجتماعي به منظور تسهيل روند بهسازي و نوسازي بافت‌هاي فرسوده شهري است. از اين‌رو در اين تحقيق به بررسي ميزان تأثير مؤلفه‌ي سرمايۀ اجتماعي و تأثير ميزان هر يك از شاخص‌هاي آن در مشاركت ساكنان بافت‌هاي فرسودۀ محله هفت چنار در منطقه 10 شهرداري تهران پرداخته مي‌شود. روش تحقيق اين مقاله توصيفي – تحليلي بوده و به‌منظور بررسي سطح سرمايۀ اجتماعي افراد و همچنين ميزان تمايل آنها به مشاركت در بافت‌هاي فرسوده از ابزار پرسشنامه بهره گرفته شده است. نتايج آزمون نشان دهندۀ اين است كه مؤلفه‌هاي سرمايۀ اجتماعي نقش زيادي در تبيين ميزان مشاركت ساكنان بافت فرسوده در بهسازي و نوسازي دارد و با تاكيد بيشتر بر ظرفيت سرمايۀ اجتماعي ساكنان اين بافت‌ها مي‌توان از اين عامل در جهت تسريع در روند نوسازي و بهسازي بافت‌هاي فرسوده شهري استفاده نمود. همچنين نتايج نشان مي‌دهد كه پايگاه اجتماع و همگرايي مردم محله، مساجد، حسينيه ها و تكايا و هيئت هاي مذهبي مي باشد كه اين امر مي تواند به عنوان امتيازي در جلب اعتماد و مشاركت مردم در نوسازي بافت فرسوده محله مطرح باشد. با توجه به پتانسيل بالاي مشاركت پذيري ، ضرورت آموزش و اطلاع رساني به ساكنان محله و ايجاد نهادي محلي براي جلب مشاركت ساكنان ضروري به نظر مي‌رسد