بررسي رابطه هوش هيجاني با رفتار شهروندي سازماني در كاركنان اداره كل ورزش و جوانان استان خراسان رضوي

مقدمه: سازمانها بدون تمايل كاركنان به همكاري و مشاركت، قادر به توسعه‌ي اثربخشي خود نيستند. اين امر توجه مديران را به نگرش اعضا و كاركنان سازمان جلب كرده است. در ميان اين نگرش‌ها، نگرش بر رفتار شهروندي سازماني است كه از ورود آن به دنياي مباحث علوم سازماني مدت زيادي نمي‌گذرد و در همين مدت ارزش خود را نشان داده است. از سويي ديگر شواهد موجود نشان مي‌دهند كه هوش به تنهايي نشان‌دهنده موفقيت ما در زندگي و محيط كار نيست و عواطف نقش كليدي در موفقيت سازماني به عهده دارند (جورج، 2000). هاديزاده مقدم و فرجيان (1387) در پژوهشي با عنوان «بررسي تاثير هوش عاطفي بر رفتار شهروندي سازماني كاركنان با لحاظ كردن نقش تعهد عاطفي» نتيجه گرفتند كه از ابعاد هوش عاطفي، خود‌مديريتي و مديريت روابط با تاثيرگذاري بر تعهد عاطفي بر اساس مدل تحليل مسير، بر رفتار شهروندي سازماني اثر مثبت و معناداري دارند، اما تاثيرگذاري ساير ابعاد هوش عاطفي، از جمله خودآگاهي و آگاهي اجتماعي از راه تعهد عاطفي بر رفتار شهروندي مورد تاييد قرار نگرفت. روششناسي: روش پژوهش حاضر، توصيفي و از نوع همبستگي است. جامعه آماري پژوهش شامل تمامي كاركنان اداره كل ورزش و جوانان استان خراسان رضوي كه در سال 1394 در اين اداره كل مشغول به كار هستند و تعداد آنها 110 نفر است، مي باشد و نمونه آماري با تعداد افراد جامعه (تمام شمار) و پرسشنامه‌هاي برگشت داده شده، برابر است. براي جمع آوري داده هاي مورد نياز از دو پرسشنامه ذيل استفاده گرديد: 1- پرسشنامه هوش هيجاني برادبري و گريوز (2004) كه شامل 28 گويه مي باشد و 2- پرسشنامه رفتار شهروندي سازماني پادساكف و همكاران (1991) كه شامل 24 گويه مي باشد. روايي پرسشنامه ها توسط چندتن از اساتيد مديريت ورزشي تاييد گرديد و براي تعيين پايايي پرسشنامه ها از ضريب آلفاي كرونباخ استفاده گرديد كه پايايي متغيرها بترتيب 88/0 و 89/0 براي هوش هيجاني و رفتار شهروندي سازماني به دست آمد. در اين پژوهش از آمار توصيفي و آمار استنباطي الف) آزمون كولموگروف- اسميرنف ب) آزمون ضريب همبستگي پيرسون ج) و از رگرسيون به شيوه گام به گام براي پيش بيني متغيرها استفاده گرديد. نتايج: نتايج نشان مي دهد كه بين هوش هيجاني و تمامي مولفه هاي آن با رفتار شهروندي سازماني رابطه مثبت و معناداري (000/0 ≥ p ، 487/0 = r) وجود دارد و همچنين از بين مولفه هاي هوش هيجاني دو مولفه آگاهي اجتماعي و مديريت رابطه قدرت پيش بيني رفتار شهروندي سازماني را دارند. بحث و نتيجهگيري: يافته هاي تحقيق بر افزايش هوش هيجاني و توجه به عوامل اجتماعي – جمعيت شناختي مناسب در به كارگيري كاركنان براي امور سازماني تاكيد دارد، تا با افزايش رفتارهاي شهروندي سازماني، مديران ادارات و سازمان هاي كشور در جهت دستيابي به اهداف و پيامدهاي مطلوب سازماني گام بردارند. واژههاي كليدي: هوش هيجاني، رفتار شهروندي سازماني منابع: 1. George, J. M.(2000). Emotions and Leadership: The Role of Emotional Intelligence, Human Relations, Vol .53, No.8, PP. 1027-1055 2. Hadizadeh Moghadam,A. amp; Farajian, M.(2009). Survey of Emotional Intelligence impact on Organizational citizenship behaviors in personnel with consideration of affective commitment role (case study Melat bank), Message of Management, Vol. 28, pp.107-132 (in Persian)