تاثير خواب و بيداري بر تحكيم حافظه حركتي پنهان در جوانان، ميانسالان و سالمندان

مقدمه: پژوهشگران اظهار نموده اند افراد به موازات افزايش سن با مشكلات اختلال در خواب، عملكرد شناختي، يادگيري و حافظه دست و پنجه نرم مي كنند (1) . به علاوه، با مرور ادبيات مشخص مي شود كه اكثر پژوهش ها به بررسي و مقايسه تاثير خواب در تثبيت حافظه ميان جوانان و سالمندان پرداخته اند و نقش ميانسالان در اين بررسي ها بسيار كمرنگ است. اين در حالي است كه همه جوانان براي رسيدن به مرحله سالمندي بايد ميانسالي را پشت سر گذارند و داشتن دوران جواني و ميانسالي با كيفيت به داشتن سالمندي موفق كمك مي كنند. هدف تحقيق حاضر بررسي نقش خواب و بيداري بر تحكيم مبتني بر ارتقاء حافظه پنهان در توالي حركتي جوانان، ميانسالان و سالمندان بود. روششناسي: جامعه آماري اين تحقيق شامل كليه سالمندان، ميانسالان و جوانان تهران بود. نمونه آماري را 120 داوطلب راست دست تشكيل مي دادند كه به طور تصادفي در شش گروه آزمايشي با فاصله اجراي آزمون يادداري با تاخير6 ساعت بعد از جلسه اكتساب (گروه هاي هوشياري) و 24 ساعت بعد از جلسه اكتساب (گروه هاي خواب) تقسيم شدند. آزمايش شامل مراحل اكتساب و يادداري بود. تكليف زمان عكس العمل زنجيره اي متناوب با ارائه توالي‌هاي تكراري و تصادفي به صورت يك در ميان، در تحقيق حاضر مورد استفاده قرار گرفت. داده ها با روش آماري تحليل واريانس با اندازه هاي تكراري و آزمون تعقيبي بونفروني تحليل شد. نتايج: در مرحله اكتساب اثر اصلي گروه و اثر تعاملي گروه در بلوك تمريني معني دار نبود اما اثر اصلي بلوك تمريني معني دار بود (05/0P ) و تمرين باعث افزايش ميانگين تفاوت زمان عكس العمل توالي تصادفي و تكراري در بلوك تمريني پنجم شده بود. در مرحله يادداري اثر اصلي بلوك تمريني و اثر تعاملي گروه در بلوك تمريني معني دار بود (05/0P ) و هر شش گروه در بلوك آزمون يادداري عملكرد بهتري نسبت به بلوك پنجم در مرحله اكتساب داشت. نتايج آزمون تعقيبي بونفروني نشان داد گروه هاي جوان، ميانسال و سالمند با فاصله آزمون يادداري 24 ساعت، عملكرد بهتري در زمان عكس العمل نسبت به جلسه تمرين داشتند، همچنين سالمندان از مزاياي خواب شبانه در ارتقاء حافظه بيشتر از جوانان و ميانسالان سود مي‌برند. بحث و نتيجهگيري: نتايج اين تحقيق مي‌تواند برخي از فراموشي‌هاي معمول سالخوردگان را توضيح دهد كه در اين ميان مي‌توان به دشواري آنها در به خاطر آوردن نام افراد اشاره كرد (3). واكر اظهار داشت وقتي جوان هستيم، خواب عميقي داريم كه به مغز در ذخيره و بازيابي حقايق و اطلاعات جديد كمك مي‌كند، اما وقتي پيرتر مي‌شويم كيفيت خواب ما نيز رو به زوال گذاشته و از ذخيره شدن اين خاطرات توسط مغز در شب جلوگيري مي‌كند.