تعيين ارتباط نوع اشتياق فعاليت و انگيزش موقعيتي ورزش با توجه به نقش ميانجي تحليل رفتگي بر اساس نظريه دوگانه اشتياق و نظريه خودمختاري

مقدمه: انگيزه به رفتار جهت و شدت مي دهد. نظريه هاي مختلفي براي بيان نوع رفتار در محيط هاي ورزشي ارائه شده است. يكي از اين نظريه ها، نظريه خودمختاري دسي و ريان (1985) است كه انگيزه را در يك پيوستار از بي انگيزگي تا انگيزه دروني تعريف مي كند. ميانه اين پيوستار را انگيزه هاي بيروني تشكيل مي دهد. انگيزه هاي دروني بيشتر بر اساس لذت قرار دارند و احتمال حس تحليل رفتگي در اين دسته افراد بسيار كم است. در صورتيكه انگيزه هاي بيروني بر اساس پاداش ها و عوامل خارجي بنا مي شوند. والراند (2003) بيان داشت اشتياق به فعاليت مي تواند وسواسي يا هماهنگ باشد. در اشتياق وسواسي تعارض با ساير فعاليت هاي روزمره بوجود مي آيد در صورتيكه اشتياق هماهنگ با ساير جنبه هاي زندگي هماهنگي دارد. روش شناسي: اين پژوهش از نوع توصيفي بود. جامعه آماري اين تحقيق را دانشجويان تربيت بدني دانشگاه تهران تشكيل مي دادند كه از بين آنها 131 نفر ابزارهاي موجود را تكميل كردند. ابزارهاي تحقيق شامل مقياس انگيزه موقعيتي (SIMS) و مقياس اشتياق بود. مقياس انگيزه موقعيتي بر اساس نظريه خودمختاري ساخته شده است و داراي چهار خرده مقياس و طيف 7 ليكرتي است و انگيزه را در موقعيت مي سنجد. مقياس اشتياق 16 سوالي و داراي دو خرده مقياس اشتياق هماهنگ و اشتياق وسواسي و با طيف 7 ليكرتي است. ابزارها بعد از 20 دقيقه آغاز فعاليت به دانشجويان ارائه گرديد. با توجه به طبيعي بودن پراكندگي داده ها، از روش تي همبسته در دامنه 05/0 P استفاده گرديد. نتايج: نتايج حاصل از تجزيه و تحليل داده ها نشان داد كه اشتياق هماهنگ با انگيزه موقعيتي دروني ارتباط معنادار و مثبتي دارد. از طرف ديگر، اشتياق وسواسي با نشانه هاي بي انگيزگي ارتباط معنادار داشت. ساير خرده مقاس هاي انگيزه موقعيتي ارتباط معناداري وجود نداشت. بحث و نتيجه گيري: لذت بردن از فعاليت ورزشي هدف اصلي افرادي است كه با انگيزه هاي دروني به ورزش مي پردازند. ادر اين دسته از افراد فعاليت ورزشي با ديگر جنبه در تعارض نيست و فرد از حضور در محيط حس خوبي دارد كه مي تواند با اشتياق هماهنگ فرد براي فعاليت را توجيه كند. درحاليكه، افراد با اشتياق وسواسي به دليل بيش تمريني ها به وجود امده و تعارض و مشكلاتي كه فرد با ساير جنبه هاي زندگي اش دارد، احتمال تحليل رفتگي رواني را ايجاد مي كند. اين حس تحليل رفتگي پيش زمينه بي انگيزگي فرد براي شركت در فعاليت ورزشي را ايجاد مي كند.