تأثير خودگفتاري آموزشي و انگيزشي به صورت آشكار بر يادگيري شوت فوتبال

مقدمه: يكي از مهارت‏هاي ذهني كه اغلب ورزشكاران در حين مهارت‏آموزي و رقابت از آن براي اهداف مختلف از جمله دادن انگيزه به خود، كنترل عملكردهاي رواني مانند اضطراب و همچنين توجيه عمل خوب و بد خود استفاده مي‏كنند، خودگفتاري است(1-2). مربيان و روان‏شناسان ورزش همچنين خودگفتاري را به عنوان ابزاري براي يادگيري مهارت و بهبود عملكرد تاكيد مي‏كنند. اما بايد توجه كرد كه خودگفتاري داراي كاركردهاي متفاوتي است. كاركردهاي اين تكنيك شامل دو كاركرد آموزشي و انگيزشي مي‏باشد كه هر يك از اين دو نوع خودگفتاري داراي عملكردهاي مخصوص به خود بوده و اثرگذاري متفاوتي را بر روي اجرا ميگذارد. در تحقيقي كه هتزجرجياديس و همكاران(2013) انجام دادند به اين نتيجه رسيدند كه خودگفتاري آموزشي با افزايش تمركز توجه موجب افزايش يادگيري در بازيكنان مبتدي مي شود(2) و خودگفتاري انگيزشي از طريق افزايش تلاش، انرژي و حالت مثبت موجب يادگيري مي‏شود(3). روش‏شناسي: روش تحقيق از نوع نيمه تجربي و جزء تحقيقات كاربردي است. جمع‏آوري اطلاعات به صورت ميداني بوده است و طرح تحقيق از نوع پيش آزمون و پس آزمون با گروه كنترل دسته بندي مي‏شود. به منظور اجراي تحقيق، از بين دانش‏آموزان با دامنه سني 12 تا 14 سال، تعداد 60 نفر به صورت داوطلبانه انتخاب و به صورت تصادفي در چهار گروه 15 نفري خودگفتاري انگيزشي، خودگفتاري انگيزشي مثبت، خودگفتاري انگيزشي منفي و كنترل گمارش شدند. عملكرد دقت شوت آزمودني‏ها از طريق آزمون مهارت شوت مور- كريستين سنجيده شد. در اين پژوهش علاوه بر شاخص هاي آمار توصيفي، براي تحليل استنباطي داده‏هاي مرحله اكتساب و مقايسه با پيش‏آزمون از تحليل واريانس مركب با اندازه‌هاي تكراري روي عامل مراحل اندازه گيري و نيز براي مقايسه ميانگين گروهها در آزمون‏هاي يادداري و انتقال از تحليل واريانس يك سويه و آزمون تعقيبي بونفروني به كمك نرم‌افزار SPSS22 استفاده شد. نتايج: به منظور تحليل دقت شوت فوتبال در مرحله اكتساب از تحليل واريانس مركب 4(گروه) ×2(مراحل اندازه‏گيري) با اندازه گيري تكراري روي عامل دوم استفاده شد. نتايج نشان داد كه اثر اصلي گروه معني‏دار بود. تعقيب معني‎دار بودن اثرات گروه نشان داد كه گروه خودگفتاري مثبت، خودگفتاري آموزشي و گروه كنترل بهتر از گروه خودگفتاري منفي بوده. در مرحله يادداري با استفاده از تحليل واريانس يك راهه، مقايسه دقت شوت فوتبال چهار گروه انجام شد كه تفاوت معني‌داري بود. مقايسه گروه‏ها در مرحله انتقال انجام شد كه تفاوت معني‏دار نبود. بحث و نتيجه‏گيري: تحقيق حاضر نشان داد كه خودگفتاري انگيزشي مثبت در مقايسه با ساير گروه‏هاي مورد تحقيق، بطور معني‏داري منجر به بهبود عملكرد دقت شوت فوتبال گرديد. اين يافته با نتايج تحقيقات كلوولونيس و همكاران(2011) و چانگ و همكاران (2014) همخواني دارد ولي با نتايج هتزجرجياديس (2013) متناقض است. اين يافته را شايد بتوان تأييدي بر نظريه خودكارآمدي باندورا دانست كه معتقد است بازگويي اصطلاحاتي مثل amp;quot;من مي‏توانم amp;quot; باعث بهبود خودكارآمدي فرد گرديده و سطح اجراي فرد را ارتقاء مي‏بخشد. با توجه به يافته‏هاي آن‏ها و پژوهش حاضر استنباط مي‏شود كه محتواي خودگفتاري بر يادگيري حركتي موثر است.