بررسي كاركرد سرمايه اجتماعي بسيج در مواجهه با بحرانهاي امنيتي آينده

« امنيّت »، در ديدگاه سنّتي بيشتر صبغه « نظامي » يافته و مقولاتي چون « جنگ » و« نزاع » در كانون آن قرار دارند. امّا ديدگاه ديگر، ماهيتي متفاوت و معطوف به « مردم » دارد. بدين صورت كه ايجاد« رضايت مندي » و « كسب اعتماد مردم »، كه تعبيري واضح و روشن از سرمايه اجتماعي است، مبناي اصلي« امنيت » به شمار مي آيد. بنابراين براي بررسي و بهبود عملكرد سازمانها در مواجهه با هر نوع بحران و بخصوص بحرانهاي امنيتي، ناگزير از بررسي كاركَرد سرمايه اجتماعي آنها و همينطور متغيرهاي اصلي و اساسي آن مي باشيم. مطالعات و برنامه هاي امنيتي در سالهاي پاياني قرن بيستم به شدت متوجه مقولاتي چون « سرمايه اجتماعي » شده و حتي معادلات و توانمندي هاي نظامي و فناوري را در همين چارچوب فهم وتجزيه و تحليل مي نمايد. از طرفي يكي از نيازهاي هر حكومتي براي اداره جامعه و تحقق خواسته ها و مطلوبيتهاي مردم، توانايي بسيج نيروها و امكانات به صورت گسترده و در كم ترين زمان و به كارگيري آنها به شايسته ترين شكل ممكن است. در بررسي كاركرد سرمايه اجتماعي بسيج، رويكرد مردمي كردن امنيت و يا امنيت مشاركتي و قدرت نرم در كانون توجه قرار مي گيرد كه ويژگي برجسته آن، عدم تكيه بر زور به دليل پشتوانه مردمي آن خواهدبود. حكومتهاي مردمي، همة اين مطلوبيت ها را از ره گذار تعامل مؤثر با عموم مردم، تعقيب مي كنند، كه مؤثرترين و كم هزينه ترين نوع امنيت بوده كه با سرمايه اجتماعي بسيج مردمي، خود را نشان مي دهد. در اين جا چالش اصلي يا دغدغه اساسي پژوهش حاضر اينگونه متبلور مي گردد كه: كاركرد سرمايه اجتماعي بسيج در مواجهه با بحرانهاي امنيتي آينده چيست؟ به عبارت ديگر، سرمايه اجتماعي بسيج با ابعاد و شاخصه هايي چون اعتماد، آگاهي و مشاركت، چه نقش و تاثيري بر عملكرد آن در مواجهه با بحرانهاي امنيتي آتي خواهد داشت؟ كه در اين پژوهش با طرح سؤالات فرعي و گويه هاي 38 گانه در اين خصوص به نتايج درخور توجهي اشاره شده است. در اين تحقيق سعي شده است از نظرات نظريه پردازان اين علم همچون پوتنام، فوكوياما، بورديو وكلمن استفاده شود. روش تحقيق به كار گرفته شده دراين پژوهش، پيمايشي بوده و اطلاعات مورد نياز اين تحقيق با استفاده از روش مصاحبه و با ابزار اندازه گيري پرسشنامه جمع آوري و مورد بهره برداري قرار گرفته و براي اندازه گيري متغيرها از سؤال و براي اندازه گيري سازه ها، از تكنيك طيف ليكرت استفاده شده است. جامعه آماري اين تحقيق صاحب نظران سرمايه اجتماعي و نخبگان دانشگاهي مي باشد.