سازش به عنوان يكي از مكانيسم هاي حل و فصل اختلافات در حقوق موضوعه ايران

گاهي اصحاب دعوا براي اينكه به اختلاف خويش پايان بدهند (چه در دادگاه و چه در خارج از دادگاه) به صلح و سازش، روي آورده و سپس از دادگاه مي‌خواهند كه سازشنامه منعقده في مابين آنها را تثبيت نموده و رسميت بخشد. در اين صورت دادرس دادگاه موضوع سازش و شرايط آن را به ترتيبي كه واقع شده است در صورت مجلس منعقد نموده و به امضاي طرفين و خود مي‌رساند، سپس ختم رسيدگي را اعلام و مبادرت به صدور گزارش اصلاحي مي نمايد. مفاد گزارش اصلاحي صادره از ناحيه دادگاه نسبت به طرفين و وراث و قائم مقام آنها نافذ و معتبر بوده و همانند احكام دادگاه ها به موقع به اجرا گذاشته مي‌شود. لذا از منظر اصول آيين دادرسي ايران هر چند سازش عقد صلحي است كه صرفاً براساس توافق اصحاب دعوا موجوديت پيدا مي‌كند ليكن پس از ثبت آن توسط مقام قضايي لازم الاجرا گرديده و مشمول قاعده اعتبار امر قضاوت شده و فراغ دادرس است و ذي نفع مي تواند از طريق سيستم قضايي الزام مستنكف را به اجراي مفاد گزارش اصلاحي بخواهد.