تحليل كيفيت دسترسي همگاني و همه گاهي به نوارساحلي: مديريت عمومي يا خصوصي ؟ موردپژوهي: نوارساحلي كرانۀ مياني درياي مازندران

اراضي ساحلي به دليل برخورداري از ويژگي هاي خاصي كه ناشي از تداخل سه عنصر طبيعي آب، خاك و هوا است و در نتيجه چشم انداز و بستر مطلوبي براي فعاليت هاي انساني فراهم مي كند، همواره مورد هدف سكونت و فعاليت انسان ها قرار گرفته اند و از اين رو نظام هاي برنامه ريزي و طراحي شهري كوشيده اند تا ضمن معرفي اين فضا به عنوان فضاي عمومي، دو جنبه از كيفيات محيطي فضاهاي عمومي شامل دسترسي همه گاني و همه گاهي به آن را تامين كنند. اين درحالي است كه به نظر مي رسد در نوارساحلي كرانۀ مياني درياي مازندران، دسترسي كالبدي براي استفادۀ همۀ گروه هاي جامعه و نيز قابليت استفاده از اين منبع در تمام اوقات شبانه روز به ويژه در شب هنگام براي بازديدكنندگان، با چالش هاي جدي مواجه بوده باشد. نوشتار حاضر ميكوشد تا با بررسي وضعيت سناريوهاي فضايي در طول نوارساحلي محدودۀ مورد مطالعه، كيفيت محيطي براي استفادۀ همه گاني و همه گاهي را در هريك از سناريوهاي بررسي شده، تحليل نمايد. اين پژوهش با بكارگيري روش تحليل آميخته شامل روش كمي (استفاده از شيوۀ تكميل پرسشنامه ميان متخصصين برنامه ريزي، طراحي شهري و معماري منظر) و روش كيفي(استفاده از شيوۀ تحليل محتواي حقوقي و قانوني، مصاحبه با مالكين، استفاده كنندگان از فضا و ساكنين با دانش بومي) به پرسش هاي اصلي پاسخ دهد. يافته هاي پژوهش نشان ميدهند كه علي رغم عمومي قلمداد شدن نوارساحلي در اسناد قانوني ملي كشور، دسترسي همگاني به اين فضاها، نه تنها توسط ساخت و سازهاي بخش خصوصي، بلكه حتي توسط نهادهاي دولتي نيز محدود و انحصاري شده است. از سوي ديگر، با بكارگيري هنجارهاي كيفيت محيطي متاثر از روشنايي و نورپردازي، نشان داده شد كه علي رغم وجود دسترسي همگاني در فضاهاي ساحلي با مديريت عمومي، اين فضاها برخلاف همتاي خود تحت مديريت خصوصي، از كيفيت استفادۀ همه گاهي به ويژه در شب برخوردار نيستند.