بررسي هيدروژئوشيمي زيست محيطي عناصر در نمونه هاي آب منطقه ورزقان آذربايجان شرقي با تاكيد بر تغييرات غلظت نيترات وفلورايد

فلزات از عوامل مهم آلودگي منابع آبي به شمار مي روند. ورود فلزات به آبهاي طبيعي معمولا از محل هاي تخليه فاضلاب هاي، شهري كشاورزي و صنعتي صورت مي گيرد. با توجه به اهميت خطرات احتمالي بهداشتي عناصر و همچنين اكوسيستم هاي آبي از جمله آبهاي زيرزميني (بخشي از چرخه آب را تشكيل مي دهند)، اين تحقيق با هدف بررسي كيفيت آب زيرزميني شهرستان ورزقان واقع در آذربايجان شرقي شامل، 4 حلقه چاه و 4 دهنه چشمه و دو منبع آب انجام گرفت تا پارامترهايي مانندEC ، TDS ،pH ، فلوئور و نيترات با استاندارد هاي ايران و جهان مقايسه، غلظت و تغييرات آنها مشخص گردد. با توجه به نقشه زمين شناسي ورزقان، مهمترين واحدهاي زمين شناسي شامل PIQc ، Qt1 ، Qt2 و PlQc مي باشد. نتايج نمودار ها بيانگر اين است كه در تمام نمونه ها ي مورد مطالعه، آنيون ها و كاتيون ها با غلظتي در حد مجاز استاندارد وجود دارد. بيشترين غلظت يون نيترات مربوط به چشمه سولي دره ، چشمه علي داشي، چشمه صومعه دل، چشمه ديزج صفرعلي ، چاه 3 و چاه 4 دستي با مقادير 26 /27 ،79 /26 ،6/ 127 ،3/ 867 ،185 و 751/ 20 ميلي گرم در ليتر با ميانگين حداكثر116/ 209 و كمترين در منبع آب ديزج و كاسين و چاه شماره 1و 2 آبفا با مقادير252 /6 ، 767 /5 ، 12.27 و 12.6ميانگين حداقل 9.222ميلي گرم در ليتر مشاهده شده است. فلورايد همه منابع مورد مطالعه به جزء سه نمونه با مقادير 209 /1، 196 /1 ، 913/. در مقايسه با استاندارد آب ايران از كيفيت خوبي برخوردار مي باشد. ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲ رﺳﺪ ﻛﻪ اﺳﺘﻔﺎده از آب اين سه ﭼﺎه ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎﻳﻲ اﺣﺘﻤﺎل ﺧﻄﺮ اﻳﺠﺎد ﻓﻠﻮﺋﻮروﺴﻴﺲ دﻧﺪاني و اﺳﻜﻠﺘﻲ را ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ اما با تعديل ميزان فلوئور مي توان از پوسيدگي دندان جلوگيري كرد . البته با توجه به نتايج و مشاهدات صحرايي غلظت فلورايد بيشتر تحت تاثير منشا زمين زاد قرار دارد و عنصر نيترات در واحد PlQc منشا زمين زاد و انسان زاد دارد.