نگاه معلم به جايگاه درس تربيت بدني

مقدمه امروزه دانش تربيت‌بدني و علوم ورزشي، در نظام آموزش و پرورش جهان، جايگاهي بس ارزشمند و پر اهميت يافته است. هدف از اين مطالعه بررسي عوامل موثر در ارتقاي جايگاه درس تربيت بدني از نگاه معلم تربيت بدني در مدارس بود. بيان مسآله: درس تربيت بدني از نظر ضوابط آموزشي تقريبا مشابه ساير دروس ديگر مدرسه است، اما در عمل از نظر ارزش و اهميت مساوي با ساير دروس نيست[هاردمن و همكاران،1383]. ناصراللهي (2008)، نشان داد كه دانش‌آموزان درس تربيت‌بدني را در جايگاه پايين‌تري نسبت به بقيه دروس قرار مي‌دهند و عقيده دارند تربيت‌بدني اهميت و ارزش چنداني در زندگي‌شان ندارد. ارايه ي تصويري نادرست از درس تربيت بدني از سوي مديران و پرسنل اجرايي مدرسه، تاكيد بيش از حد والدين بر مفاهيم شناختي و موفقيت فرزندان شان در دروس تئوري و همچنين عدم اطلاعات كافي دانش آموزان از اثرات عميقي كه درس تربيت بدني مي تواند بر زندگي آنها داشته باشد، جايگاه اين درس را متزلزل ساخته است[هاردمن و مارشال،2000]. روش شناسي: جامعه آماري تحقيق حاضر معلمان تربيت بدني استان خراسان شمالي بودند كه بر اساس روش نمونه گيري خوشه اي چند مرحله اي، تعداد 173 نفر (92 نفر زن و 81 نفر مرد) به عنوان نمونه آماري تحقيق انتخاب شدند. از پرسشنامه محقق ساخته در مقياس پنج ارزشي ليكرت استفاده شد. روايي آن توسط اساتيد صاحب نظر و معلمان و كارشناسان با سابقه تأييد و پايايي آن با استفاده از روش آلفاي كرونباخ محاسبه شد (0.97=α). براي تجزيه تحليل داده ها از روش تحليل عاملي اكتشافي با چرخش متمايل، آزمون فريدمن و آزمون تحليل واريانس يك راهه و آزمون تعقيبي توكي در سطح معني داري P≤0.05 استفاده شد. يافته ها: بر اساس نتايج تحليل عاملي 36 گويه، در پنج عامل تخصص معلمان (6گويه)، بعد رواني (5 گويه)، نگرش و شناخت گروه هاي مرتبط (11 گويه)، نظارت و ارزشيابي (4 گويه) و امكانات و تجهيزات (10گويه) به ترتيب مهم ترين عوامل موثر بر ارتقاي جايگاه درس تربيت بدني شناخته شدند. نتايج آزمون تحليل واريانس يك راهه در مورد مقايسه ميانگين عامل‌ها بين معلمان با سطح تحصيلات مختلف نشان داد كه فقط عامل نگرش بين معلمان تفاوت معني‌داري دارد لذا به منظور بررسي دقيق‌تر از آزمون تعقيبي توكي استفاده شد و ميانگين نگرش در معلمان كارشناسي ارشد بالاتر از دو گروه ديگر است. نتيجه گيري: با توجه به يافته هاي پژوهش حاضر به نظر مي‌رسد توجه و بكار گيري اين شاخص ها براي ارتقاي جايگاه درس تربيت بدني در مدارس بسيار مفيد باشد. و از طرف ديگر، محدوديت بودجه بخش تربيت بدني مدارس در آموزش و پرورش، توجه به شاخص هاي اين عوامل مي‌تواند راه مناسب و هدفمندي براي ارتقا بخشيدن به جايگاه درس تربيت بدني در مدارس باشد. معلمان با تحصيلات بالاتر عامل نگرش را مهم‌تر دانسته و توجه به آن را در ارتقاي جايگاه درس تربيت‌بدني ارجح مي‌دانند. تحقيقات بسياري نيز مويد اين امر است. عوض زاده ساماني (1383) نيز عنوان مي‌كند، مشكلات زيادي در درس تربيت‌بدني در سطح كشور وجود دارد كه از مهم‌ترين آنها نگرش ضعيف به جايگاه تربيت‌بدني در آموزش و پرورش است. طبق يافته هاي استوارت و همكاران (1991) بررسي نگرش دانش آموزان نسبت به درس تربيت‌بدني، از آن جهت كه به طور غير مستقيم در سياست گذاري‌ها، تصميم گيري ها و رشد و توسعه ي برنامه تحصيلي مدرسه دخالت دارد، بسيار مهم است.