كاربرد رويكردهاي زبان شناسي شناختي در آموزش زبان دوم با محوريت آموزش فارسي به غيرفارسي زبانان (آزفا)

در سال هاي اخير، پژوهشگران در حوزه هاي مختلف تلاش نمودند كه از نظريه هاي نوين زبان شناسي شناختي بهره گيرند. حوزه هاي مطالعاتي مختلف از مفاهيمي كه در زبان شناسي شناختي توسعه پيداكرد همچون استعاره مفهومي، ساخت مقوله بندي خصوصاً سرنمون ها و مقوله شعاعي، بدنمندي و ماهيت كاربرد-بنياد زبان(usage-based) استفاده كردند. رويكردهاي زبان شناسي شناختي در آموزش زبان دوم نيز بسيار مورد توجه قرارگرفته است. در چندسال اخير، زبان شناسي شناختي نقش زيادي در برنامه ريزي درسي و تهيه، تدوين مواد درسي و آموزش زبان دوم داشته است. پژوهشگران در حوزه آموزش زبان دوم دريافتند كه استفاده از اين مفاهيم مي تواند به زبان آموزان كمك كند كه روي بعضي از جنبه هاي چالش برانگيز در يادگيري زبان دوم تسلط پيدا كنند. مهمترين نظريه هاي زبان شناسي شناختي كه در آموزش زبان مورد استفاده قرارگرفته اند عبارتند از نظريه استعاره مفهومي، رهيافت شناختي به دستور زبان، نظريه سرنمون ها و طرحواره هاي تصويري. اكثر مطالعاتي كه به دنبال بهره گيري از اصول زبان شناسي شناختي در آموزش زبان بوده اند، روي موضوعاتي از قبيل آموزش واژگان از جمله اصطلاحات (idioms) و همكردها يا هم آيي ها (collocations)، تعامل بين واژگان و دستور از جمله حروف اضافه و عبارت هاي فعلي، آموزش نمود (aspect) و زمان (tense) تمركز داشته اند. قائل بودن به نظريه اي كه زبان و آموزش زبان را برپايه فرايندهاي شناختي و تجربيات فيزيكي انسان از جهان درنظر مي گيرد به ما اين امكان را مي دهد كه به فراگيري زبان دوم به گونه ديگري بينديشيم. در اين پژوهش ضمن بررسي چگونگي استفاده از رهيافت هاي زبانشناسي شناختي در آموزش زبان دوم، نمونه هايي را براي كاربرد اين رهيافت در آموزش فارسي به غيرفارسي زبانان( آزفا) ارائه مي نماييم.