بررسي مجموعۀ زبان‌آموزي و جمله‌سازي (و انشاء) دورۀ ابتدايي دانش‌آموزان آسيب‌ديدۀ شنوايي (ناشنوا) بر مبناي شاخص‌هاي ارزيابي كتاب مطلوب

دانش‌آموزان ناشنوا متناسب با پارامترهايي مانند عامل ناشنوايي، زمان وقوع ناشنوايي، زمان تشخيص ناشنوايي، ميزان شنوايي و شرايط محيط زندگي به آموزش‌هاي خاصي نياز دارند. از جمله مهمترين و كليدي‌ترين اين نيازها، كتاب‌هاي درسي مناسب است. سازمان آموزش و پرورش استثنايي كشور در راستاي برآورده كردن اين نياز، اقدام به تهيه و چاپ مجموعه‌اي تحت عنوان زبان‌آموزي و جمله‌سازي (و انشاء) (فاطمه رشنو سيردري و همكاران، 1392) كرده است. هر چند كه مجموعۀ حاضر در نوع خود كاري بسيار ارزشمند و منحصربفرد است و مولفان تا حد قابل قبولي به مباحث نظري و عملي مربوط به آموزش زبان در حوزۀ زبان‌شناسي توجه داشته‌اند، ولي بررسي و ارزشيابي آن بر اساس شاخص‌هاي ارزيابي كتاب درسي مناسب، نشان مي‌دهد كه اين مجموعه داراي كاستي‌هاي متعددي است. براي يك كودك ناشنواي ايراني، زبان مادري و زبان اول، زبان اشاره ايراني است و زبان فارسي بعنوان زبان دوم او محسوب مي‌گردد. به بيان ديگر كودك ناشنوا يك كودك دوزبانه است و دوزبانگي وي مي‌تواند همتراز يا چيره، هم‌پايه يا ناهم‌پايه و طبيعي يا مصنوعي باشد. در پژوهش حاضر شاخص‌هايي كه در كتاب كانينگزورث (2007 ]1995[) براي ارزيابي مجموعه‌هاي آموزش زبان پيشنهاد شده است در سه گروه اصلي، شاخص‌هاي كل مجموعه آموزشي، شاخص‌هاي كتاب زبان‌آموز و شاخص‌هاي كتاب راهنماي معلم دستهبندي شده است. در ارزيابي هر شاخص، نخست مؤلفه‌هاي آن در مجموعۀ آموزشي مورد نظر با سوالات دوقطبي، پيوستاري و توضيحي مربوطه بررسي و با توجه به مجموع پاسخها ارزشيابي انجام شده است. در نهايت، كل مجموعه آموزشي بر مبناي تحليل نتايج بررسي اين شاخص‌ها مورد ارزشيابي قرار گرفت. از آنجا كه شاخص‌هاي پيشنهاد شده براي ارزيابي مجموعه‌هاي آموزشي زبان به صورت عمومي (نه ويژۀ افراد ناشنوا) است. لذا در اين پژوهش براي تمركز بيشتر بر شرايط و نيازهاي ويژۀ ناشنوايان در مواردي اصطلاحاتي تعريف/بازتعريف شده است.