بررسي نحوه بازنمايي شخصيتهاي مرد و زن در دو كتاب آموزش زبان فارسي به غير فارسي زبانان: فارسي بياموزيم و آموزش نوين زبان فارسي

مطالعه ي انتخاب و نحوه بازنمايي شخصيتهاي مرد نسبت به زن و شغلها و موقعيتهاي اجتماعي منتسب به آنها در متون آموزشي كتب آموزش زبان فارسي به غير فارسي زبانان موضوع نسبتا جديدي است كه توجه محققان و پژوهشگران را به خود جلب كرده است. در همين راستا، پژوهش حاضر بر آن است تا انتخاب شخصيتها را در دو كتاب آموزش زبان فارسي فارسي بياموزيم )ذوالفقاري و همكاران، 1386 ( كه قديمي تر است و آموزش نوين زبان فارسي )قبول، 1395 ( كه چاپ جديد مي باشد بررسي كند. به همين منظور، ابتدا، به صورت تصادفي، از هر كتاب دو سطح انتخاب شد و پس از آن، از هر سطح، سه متن به طور تصادفي از كل متون هر يك از كتاب هاي فارسي بياموزيم )سطوح دو و چهار( و آموزش نوين زبان فارسي )سطوح دو و سه( انتخاب شدند. سپس، شخصيت هاي حاضر در متون درسها برحسب شغل و نوع فعاليت بدون درنظر گرفتن ضماير و اسامي تكراري مورد بررسي قرار گرفتند. نتايج بدست آمده نشان داد كه در هر دو كتاب، نسبت به كارگيري اسامي جنس مذكر به جنس مونث ده به يك است. همچنين، در كتاب فارسي بياموزيم مردان بيشتر به عنوان نويسنده، پهلوان، رييس جمهور، شاه، نابغه و هنرمند و در كتاب آموزش نوين زبان فارسي به عنوان استاد ، ستاره شناس ، وزير ، پروفسور و معمار معرفي شده اند و اين درحالي است كه زنان به عنوان زنان خانه دار نشان داده شده اند. يافته هاي اين پژوهش حاكي از آن است كه زنان نسبت به مردان بيشتر در حاشيه نگه داشته شده اند و با وجود اينكه امروزه زنان بسيار توانمند هستند و در موقعيتهاي اجتماعي مختلف فعاليت دارند، اين كتابها هنوز هم با ديد سنتي به زنان مي نگرند. نتايج اين تحقيق مي تواند به نويسندگان كتابهاي آموزش زبان فارسي به غير فارسي زبانان ياري رساند تا در آينده در تهيه و تدوين كتب و منابع آموزشي، اين نوع نگاه سنتي و كليشه اي كه مطمئنا بر ذهن فراگيران خارجي تاثيرگذار خواهد بود مورد بازبيني جدي قرار گيرد و ما شاهد چنين سوگيري هايي در كتابهاي آموزش زبان فارسي نباشيم.