ترجمۀ رمان‌هاي مجموعه‌‌اي خارجي نوجوان در فضاي ميان‌فرهنگي؛ طبقه‌بندي موضوعي، چالش‌ها و راهكارها

نشرهاي مختلفي در ايران به چاپ كتاب‌هاي كودك و نوجوان داخلي و خارجي مي‌پردازند. بعضي از اين نشرها واحد مجزّايي را به نشر كودك و نوجوان با نام جداگانه‌اي اختصاص داده‌اند؛ مانند نشر چشمه با نام ونوشه، نشر قدياني با مجموعه كتاب‌هاي بنفشه و نشر افق با نام كتاب‌هاي فندق و چرخ فلك (در حوزۀ طنز). نشرهاي ديگر مانند قطره، ماهي، پيدايش و پرتقال، نه با نام خاص، بلكه به‌منزله يك زمينه كاري در اين حوزه مشغول هستند. امروزه كمتر نشري را مي‌توان يافت كه در زمينۀ ادبيات كودك و نوجوان فعال نشده باشد. به هر روي، با يك نگاه به فهرست آثار اين ناشران در اين حوزه مي‌توان گفت رمان‌هاي نوجوان ترجمه‌شده از زبان‌هاي مختلف و به‌ويژه از زبان انگليسي، آمار بسيار بالايي در مقابل رمان‌هاي نوجوان داخلي (تأليفي فارسي) دارد. رمان نوجوان ترجمه‌شده، به دو صورت رمان‌هاي تك‌جلدي و رمان‌هاي مجموعه‌ايِ چندجلدي كه گاه تعداد جلدهاي آن به پانزده تا بيست جلد مي‌رسد، چاپ مي‌شود. در اين جستار به رمان‌هاي مجموعه‌اي پرداخته مي‌شود و رمان‌هاي تك‌جلدي مدنظر نيستند. رمان‌هاي مجموعه‌اي، رمان‌هايي هستند كه كل مجموعه، يك نام دارد؛ اما در هرجلد با نامي مجزا، داستاني مجزا با شخصيت‌هاي مشترك و گاه متفاوت آورده مي‌شود. با طبقه‌بندي موضوعي آن به دنبال اين هدف كه نشرها به چاپ اين مجموعه‌ها با چه موضوعاتي بيشتر گرايش دارند و اينكه بسامد كدام موضوع بيشتر است؛ در اين جستار از نشرهاي مختلف، مجموعه‌هاي مختلفي انتخاب شده و درباره موضوع آن‌ها سخن به ميان مي‌آيد. همچنين علل اين گرايش، چالش‌ها و راهكارهاي پيش رو در اين حوزۀ ترجمه، بررسي مي‌شود.