جايگاه «پير» در سه وادي شريعت، طريقت و حقيقت در مثنوي معنوي

در مكاتب عرفان اسلامي «پير» همواره داراي مقامي والا و اعتباري بنيادين بوده و «پيري» صفتي ثبوتي براي «پير» و جزء ويژگي هاي معنوي يك استاد به شمار رفته است. پير كه خود مراحل سير و سلوك را سپرده، تجربۀ گذار از فراز و فرود هاي طريقت عرفان را دارد و با آفت هاي طريقت شناخت و قطّاعان مسير سلوك به نيكي آشناست. وي كارآزمودۀ ميدان علم و عمل و استاد شاگرداني است كه مي خواهند گام در وادي سلوك نهند. در واقع بدون راهنمايي و هدايت پيري راهدان، رسيدن به حقيقت فناي در خداوند و بقاي به ذات اقدس وي، ممكن نيست و در همۀ مكاتب عرفاني و صوفيانه بر سر آن اتفاق نظر وجود دارد. در انديشۀ مولانا، نيز گذار از وادي هاي شريعت و طريقت، براي رسيدن به وادي حقيقت بدون بهره بردن از رهنمود هاي پير طريقت گريز ناپذير است. وجود پير راستين دست يابي و درك اسرار شريعت را براي سالك ميسور مي سازد؛ شناختن جوهر شريعت و روشن شدن باطن آن براي سالك، نيز مخاوف مسير طريقت را بر وي مي نماياند؛ آن گاه سالك پس از پالايش يافتن در مراحل شريعت و طريقت، به باطني آيينه سان دست مي يابد كه توانش بازنمودن انوار حقيقت را دارد و شاهد حقيقت را در آغوش مي كشد. در پژوهش حاضر، جايگاه و نقش پير راهبر براي سالك در بريدن وادي هاي شريعت، طريقت و حقيقت از ديدگاه مولانا بررسي شده است.