مقايسة حكايتي از مثنوي مولانا با ترجمة منظوم آن به زبان عربي

زبان و ادبيّات كهن فارسي، يكي از زمينه‎هاي مورد علاقة مترجمان و پژوهشگران تطبيقي غير فارسي‌زبان است. مولوي از شخصيّت‌هايي است كه آثارش بسيار مورد توجّه ديگر سرزمين‎ها، از جمله مولوي‌پژوهان عرب قرار گرفته است. مولوي‌پژوهان عرب، در دهة سي قرن نوزدهم ميلادي با مثنوي آشنا شدند و ترجمه‌هاي مختلفي از آن به دست دادند؛ يكي از اين مثنوي‌پژوهان، الصاوي علي محمّد شعلان مصري است كه از طريق شعر اقبال با مولوي آشنا شد. گرايش‌هاي عرفاني شعلان، او را به خواندن و ترجمة بخش‌هايي از مثنوي برانگيخت. او برخي از حكايت‌هاي مثنوي را به‌صورت منظوم و برخي ديگر را به‌شكل منثور ترجمه كرد؛ ترجمه‌هاي منثور شعلان از مثنوي، با تحليل‌هايي از خود او همراه است و از اين رو، مي‎توان آنها را در زمرة ترجمه‌هاي ارتباطي دانست و ترجمه‌هاي منظوم او در زمرة ترجمه‌هاي معنايي مي‌گنجد، شعلان در عين حفظ واژه‌ها و عبارت‌هاي مثنوي، به رعايت لحن و امانتداري در اصل حكايت‌ها توجّه دارد. گذشته از مسئلة دشواري ترجمة شعر، دشواري ترجمة مباحث عرفاني و نيز دقّت‌هاي زباني و معنايي شعلان در ترجمه، هنرِ ترجمة او را بيش از پيش نشان مي‌دهد. در اين نوشتار، به سنجش حكايتي از مثنوي با ترجمة منظوم آن مي‌پردازيم.