پاسخ كمي گياه دارويي آويشن به مديريت تراكم بوته در شرايط ديم سه استان كشور

به منظور بررسي اثر تراكم بوته بر عملكرد كمي‌‌‌ و كيفي سه گونه آويشن در شرايط ديم استان‌هاي تهران (دماوند)، كردستان و كرمانشاه آزمايش مزرعه‌اي به صورت كرت‌هاي خرد شده در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي در سه سال (1388، 1389 و 1390) و در سه تكرار اجرا شد. تيمارهاي آزمايشي شامل سه گونه‌ (Th. vulgaris، Th. daenensis و Th. kotschyanus) و سه تراكم‌ (8، 6 و 4 بوته در مترمربع) بودند كه به‌ترتيب در كرت‌هاي اصلي و فرعي درنظر گرفته شدند. ويژگي‌هاي اندازه‌گيري شده شامل بازده اسانس و تركيبات موجود در اسانس بود. بيشترين مقدار اسانس به مقدار 46/2 درصد در تراكم 4 بوته در متر‌مربع مربوط به گونهTh. daenensis در كردستان بود. بيشترين مقدار تيمول در تراكم 6 بوته در متر‌مربع مربوط به گونهTh. daenensis در كرمانشاه با 7/72 درصد بود كه با ساير تراكم‌ها در همين گونه و استان و نيز تراكم‌هاي مختلف اين گونه در دماوند تفاوت معني‌داري نداشت. بيشترين مقدار كارواكرول، در Th. kotschyanus در دماوند در تراكم‌هاي 8 و 4 بوته در متر‌مربع به‌ترتيب با 3/75 و 7/73 درصد به‌دست‌ آمد. دركل، ظرفيت بالاي توليد Th. daenensis در استان‌هاي مورد آزمايش، نشان از سازگاري و عملكرد اقتصادي اين گونه بومي و باارزش دارد.