بررسي عرضه و تقاضا در بازار گياهان دارويي (مطالعه موردي استانهاي كرمانشاه، ايلام و كردستان)

وجود تقاضا براي گياهان دارويي تحت تأثير عوامل مختلف فرهنگي و اجتماعي مي باشد. اين تحقيق با هدف بررسي تقاضاي گياهان دارويي در سه استان هم جوار شامل استان هاي كرمانشاه، ايلام و كردستان انجام شد. اين تحقيق، به روش پيمايشي انجام شد. داده هاي مورد نياز اين تحقيق از طريق تكميل پرسشنامه به صورت مصاحبه مستقيم از تعداد 96 فروشنده گياهان دارويي در استان هاي منتخب، در سال 1395 جمع آوري گرديد. نمونه ها به روش نمونه گيري تصادفي ساده با بكارگيري فرمول كوكران براي حجم جامعه نامعلوم انتخاب شدند. روايي پرسشنامه توسط پانل متخصصان مورد تأييد قرار گرفت. از سوي ديگر، ضريب آلفاي كرون باخ برابر 787/0 شد كه اعتبار پرسشنامه را اثبات نمود. در اين تحقيق، نوسان تقاضاي بازار با بهره گيري از ضريب تغيير و رابطه متغيرهاي مورد مطالعه با استفاده از آزمون چند دامنه اي دانكن مورد بررسي قرار گرفت. ضمن اينكه، رتبه بندي عوامل مؤثر بر تقاضاي گياهان دارويي با استفاده از آزمون رتبه اي فريدمن انجام شد. نتايج تحقيق نشان داد كه در ميان انواع مختلف گياهان دارويي، عرقيات با سهم 8/28 درصدي داراي بيشترين تقاضا در استان هاي منتخب بود. آزمون رتبه اي فريدمن بيانگر آن بود كه قيمت، سهولت مصرف و دسترسي به كلينيك طب سنتي به ترتيب مهم ترين عوامل مؤثر بر تقاضاي گياهان دارويي در استان هاي مورد مطالعه مي باشد. نتايج تحقيق همچنين نشان داد كه با وجود همجواري استان هاي مورد بررسي، تقاضا در بازار گياهان دارويي از لحاظ مقدار و ارزش در اين سه استان، فاقد رابطه معني دار بوده و از يكديگر مستقل هستند. البته ضريب تغيير نشان داد كه ميزان تقاضاي گياهان دارويي در استان كردستان از نوسان بيشتري در مقايسه با استان هاي ايلام و كرمانشاه برخوردار بوده است.