مروري بر ديم‌كاري گياهان زراعي و دارويي در جهان و ايران

نواحي خشك و نيمه‌خشك تقريبا 40 درصد از سطح كره زمين را به خود اختصاص داده كه 700 ميليون نفر در آن سكونت داشته و 60 درصد آن در كشورهاي در حال توسعه قرار دارد، كشورهايي اعم از فلسطين، اسرائيل، اردن، سوريه، لبنان، تركيه، قبرس، عراق و كشورهايي از آفريقا و آسيا را مي‌توان نام برد كه ايران نيز جزو اين گروه است. از طرفي با افزايش جمعيت كره زمين و گسترش كاهش بارندگي بايد به طور جدي‌تر اين موضوع، مورد بررسي قرار گيرد. بخش عظيمي از زمين‌هاي زراعي در شمال چين جزو مناطق خشك و نيمه خشك با بارندگي‌ سالانه بين 250 تا 600 ميلي‌متر، بوده كه استرس خشكي به علت تنوع بارش فصلي، اين مناطق را تهديد مي‌كند. كمبود منابع آبي را مي‌توان مشكلي حل ناشدني دانست و اضطراب و نگراني را در سطح جامعه گسترش داد يا آن را به مسئله و فرصتي مناسب براي نشان دادن توانمندي‌هاي پژوهشگران و محققان كشور تبديل كرد. ديم و ديم‌كاري يكي از فرصت‌هايي است كه مي‌توان با بررسي بيشتر و با توجه به مزاياي آن به بهره‌برداري هر چه بيشتر از منابع آبي و خاكي پرداخت. از مزاياي ديم‌كاري مي‌توان به صرفه‌جويي در منابع آبي، كشت در زمين‌هاي شيب‌دار، جلوگيري از فرسايش و كشت گياهان سالم از نظر عدم استفاده از كودهاي شيميايي و تناوب كشت گياهان زراعي و دارويي و ... اشاره كرد. در ايران سطح زيركشت ديم، بين ده تا دوازده ميليون هكتار برآورد شده كه ساليانه نصف آن كشت و بقيه به مدت 1 تا 3 سال آيش (Fallow) گذاشته مي‌شود. توجه به تاريخ كاشت و ميزان بذر مصرفي يا تراكم گياه براي اجراي بهتر ديم لازم است. ارائه راهكارهايي براي افزايش توليد در شرايط كم آبي و كشت به صورت ديم ضرورت دارد كه مي‌توان به چگونگي حفظ حاصلخيزي خاك، استفاده بهينه از بارندگي‌ها، استفاده از مالچ، ايجاد سايه و كاهش تبخير، كاهش فرسايش بادي، كنترل علف‌هاي هرز، مديريت جمع‌آوري آب باران و كشت نواري محصولات اشاره كرد. بدين ترتيب براي بهينه كردن صنعت ديم در كشور به تجارب كشورهاي درگير در خشكسالي و دانش فني كشت ديم در آن كشورها، نياز است.