بررسي فراواني وعلل بروز انواع آسيبها درميان بانوان و آقايان كوهنورد صعودهاي مرتفع

بررسي فراواني وعلل بروز انواع آسيبها درميان بانوان و آقايان كوهنورد صعودهاي مرتفع سيد امير¬رضا حيدري1 . سامان متقي شهري2 دكتر مهرداد فتحي3 كارشناس علوم ورزشي دانشگاه فردوسي مشهد1¬ . عضو تيم منتخب انجمن كوهنوردي كانون وكلا 2عضو هيئت علمي دانشگاه فردوسي مشهد2 چكيده بلند مقدمه كوهنوردي از جمله ورزشهايي است كه به آمادگي جسماني خيلي خوب و استقامتي و تكنيك بسيار نياز دارد و در حال حاضر اين رشته در سطح گسترده اي به صورت حرفه اي، در جهان مطرح مي باشد.دارا بودن تواناييهاي جسماني و تكنيكي، به ورزشكار در اين زمينه اجازه مي دهد، تا پتانسيل جسماني و تكنيكي خود را به نحوي مطلوب، در شرايط نا موزون كوهنوردي به اجرا در آورد. كوهنوردي از جمله ورزشهايي است، كه سيستم قلبي و عروقي به طور فزاينده و استقامتي در اجراي آن درگير هستند و مي تواند در شرايط خاص خود، همواره آسيب هايي را براي سنگ نوردان به همراه داشته باشد. دارا بودن اطلاعات كافي و جامع در زمينه آموزش و تمرين با رعايت اصول علمي مهارت ها، مي تواند برخورداري از آسيب را به حداقل برساند كه لازمه آن سرمايه گذاري علمي و تجربي در زمينه تربيت كوهنوردان كارآزموده در اين رشته مي باشد. پژوهش حاضر به مطالعه فراواني وعلل بروز انواع آسيبها درميان بانوان و آقايان كوهنورد صعودهاي مرتفع پرداخته است.قابل ذكر است كه كوهنورداني كه سابقه ورزشي بيش ازپنج سال و به طور مداوم در اين رشته فعاليت داشته اند و حداقل 5 قله با حداقل ارتفاع 4000 متر را صعود كرده اند،و بعضا در اردوهاي تداركاتي تيم ملي در سطوح مختلف شركت كرده اند و يا سابقه عضويت تيم ملي را دارا بودند ويا با شرايط مذكور قله هاي خارج از ايران را هم توانسته اند صعود كنند، معيار محققين براي تعيين افراد حرفه اي در اين رشته ورزشي و تمايز آنان از افراد مبتدي بوده است. روش شناسي پژوهش اين تحقيق از نوع توصيفي بوده و جامعه آماري اين پژوهش را كليه سنگ نوردان حرفه اي خراسان شمالي، رضوي و جنوبي تشكيل داده و¬300نفر از ميان جامعه آماري به صورت تصادفي دراين مناطق انتخاب شدند،كه تعداد 270نفر(135 نفر بانوان و135نفر آقايان)،پرسشنامه هاي خود را تكميل و عودت دادند. ابزاري كه در اين پژوهش مورد استفاده قرار گرفته است، پرسشنامه محقق ساخته آسيب شناسي ورزشي مشتمل بر 29 سئوال در مورد 30 عضو بدن و به طور مجزا در 4 قسمت شامل سرو صورت، تنه و ستون مهره ها، اندام فوقاني و تحتاني و همچنين شامل 10 سئوال مجزا در زمينه بررسي علل آسيب ها در سنگنوردي بوده است، كه روايي محتوايي اين پرسشنامه با نظر متخصصين و پايايي آن با استفاده از آزمون آلفاي كرانباخ¬(85 %)، در يك مطالعه مقدماتي مورد بررسي قرار گرفت. داده هاي به دست آمده،در دو سطح آمار توصيفي (فراواني، ميانگين وانحراف از معيار) و¬آمار استنباطي(آزمو ن كروسكال- واليس)، به كمك نرم افزار sas مورد تجزيه و تحليل قرار گرفتند. يافته هاي تحقيق - بين گرم نكردن بدن قبل از شروع تمرين و آسيبهاي عضلاني و وتري در دو گروه بانوان و آقايان رابطه معني داري وجود دارد.¬(05/0¬P ) - بين تجربه عملي و علمي مربي و انواع آسيب هاي ورزشي، رابطه معني داري وجوددارد.¬(05/0¬P) بر پايه نتايج تحقيق،آشنايي كم با اصول علمي و آموزش تكنيكها و مهارتهاي كوهنوردي درميان آقايان بيشتر مشاهده گرديد (57%) كه در مقايسه با بانوان ( 20%) داراي تفاوت برجسته اي¬ مي باشد.،همچنين استفاده از وسايل ورزشي نامناسب در ميان آقايان بيشتر مشاهده گرديد (65%) كه نسبت به بانوان ( 15%) داراي تفاوت قابل توجهي مي باشد. بر پايه نتايج تحقيق در ميان بانوان آسيب هاي استخواني ، بيشترين(70 %) و آسيب هاي پوستي ، كمترين آسيب ها(25 %) در صعودهاي مرتفع مي باشد.و همچنين در ميان آقايان آسيبهاي عضلاني و وتري رايج ترين آسيبها(87%)وآسيبهاي پوستي كمترين آسيب(35%) گزارش گرديده است. همچنين در ميان آسيب هاي مفصلي- ليگاماني،پيچ خوردگي،در هر دو گروه بانوان و آقايان رايج ترين(45%) و (35%) و دررفتگي (15%) و (12%)، كمترين آسيب هاي رايج مي باشند.همچنين انواع آسيبهاي مفصلي-ليگاماني درآقايان بيشتر شامل اندام فوقاني بوده است(75%). بحث و نتيجه گيري - بر اساس نتايج اين پژوهش ميزان تجربه ورزشكار بر ميزان بروز آسيب ها تاثير داشته و مورد تاييد قرار مي گيرد. - همچنين بر اساس نتايج حاصل از اين پژوهش، نقش انگيزه هاي دروني و ميل به پيروزي، در توجه نكردن به خطرهاي موجود در مسير كوهنوردي،به عنوان يكي از عوامل بروز آسيب براي ورزشكار مورد تاييد قرار مي گيرد، كه در حيطه مطالعات روانشناسي اين پژوهش در دست اقدام و مورد بررسي مي باشد. - چگونگي استفاده از ابزارهاي مورد نياز، به لحاظ حفظ ايمني و به حداقل رساندن ريسك پذيري در مسير كوهنوردي، يكي از موثرترين عوامل پيشگيري از آسيب مي باشد، كه بر پايه نتايج اين پژوهش، رعايت كردن مسائل ايمني و شرايط مطلوب و تعريف شده براي صعود بر كاهش برخورداري از آسيب مورد تاييد قرار مي گيرد. - پيشنهاد مي گردد تحقيقي مشابه در اين زمينه به تفكيك گرههاي سني و در سطحي گسترده تر به منظور مقايسه و كسب نتايج كاربردي و جامع انجام پذيرد و اينكه نتايج پژوهش هاي انچام شده در اين زمينه تا چه حد توانسته است براي مربيان و ورزشكاران مفيد واقع گردد،خود نيزمي تواند به عنوان پژوهشي ديگر، كاربرد و صحت نتايج تحقيق در اين زمينه را بررسي نمايد. منابع - پيري مقصود(ترجمه)، 1374، راهنماي كامل آسيب هاي ورزشي،اچ.وينتر گريفيث، ،نشر علم و حركت - قراخانلو رضا(مترجم)(1371)آسيب شناسي ورزشي،پتروسن و رنستروم(مؤلفين)،نشراداره كل تربيت بدني وزارت آموزش و پرورش. - دكتر رضا قراخانلو،دكتر حسن دانشمندي،دكتر محمدحسين عليزاده(ترجمه)،1386،پيشگيري و درمان آسيبهاي ورزشي.انتشارت سمت. - clinics in sports medicine nutritional aspects of exercise(saunders Philadelphia 1984) - Lanese ,R.R,Strauss.R,H., Leziman,D.J(1990). Physical exercises.AM J Public,Health,. - Cooper.R.R,Misol,S.(1970)Tendon Ligament insertion.J Bone Joint Surgical. - Danial.A.M.(1996).Modrn principles of athletic training.J Phys Sport Edu. - Ferrara,M.S.,Buckley,W.S.,Messner,P.G.,Benedict,J(1992).Injury experience and training history of competive skier with a disability.sport -Corbett,J.V.Laboraty¬ test and Diagnostic Procedures with Nursing Diagnoses,Appleton lange,1992. http://en.wikipedia.org/wiki/Climbing_technique.Heel_hook- http://www.abc-of-rockclimbing.com- http://www.nicros.com/training.cfm